'Patiënten reageren vaak “zwart-wit” op een uitslag’
Ook huisartsenpraktijken hebben te maken met bevolkingsonderzoeken. We vroegen doktersassistente Femke Klinkenberg naar haar ervaringen hiermee in de praktijk.
Hoe belangrijk is het bevolkingsonderzoek voor uw patiënten?
‘Erg belangrijk. We waren jarenlang een zogenaamde “zelfuitnodigende” praktijk en stuurden de uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker zelf naar onze patiënten toe. De opkomst lag altijd rond de 80%, dat is hoog. Ook met andere screeningen, die voor borstkanker en darmkanker, hebben wij in de praktijk te maken. Soms sturen we op basis van het onderzoek vrouwen door voor verder onderzoek. Hetzelfde geldt voor het darmonderzoek. Dan is er natuurlijk ook nog de griepprik. In tijden van griepepidemieën is er weliswaar extra vraag naar de griepprik, maar over het algemeen geldt dat mensen op het afgesproken tijdstip langskomen, stropen de mouwen op en klaar. De griepprik brengt altijd veel werk met zich mee, maar creëert wel de gezelligste middag van het jaar.’
Hoe reageren mensen in uw praktijk doorgaans op de onderzoeken en screeningen?
‘Niemand vind het leuk om de onderzoeken te moeten ondergaan, maar vrijwel iedereen is blij dat ze er zijn. De meeste mensen beschouwen de bevolkingsonderzoeken als een luxe waar ze dankbaar gebruik van maken. Daarnaast merken we dat patiënten in de loop der jaren kritischer zijn geworden. Ze willen precies weten waar het over gaat en komen niet klakkeloos opdraven voor een bevolkingsonderzoek. Tot slot reageren mensen nog wel eens zwart-wit als het gaat om de uitslag. Het is wat hen betreft óf helemaal goed, óf helemaal slecht. Aan ons de taak om hen goed te informeren en daar nuancering in aan te brengen.’
Kunt u een voorbeeld geven uit uw dagelijkse praktijk waaruit het nut blijkt van bevolkingsonderzoek?
‘Bij een van onze patiënten bleek na een borstkankerscreening - dat ze vlak voor de zomervakantie had laten doen - dat nader onderzoek nodig was. Even overwoog ze om dat onderzoek na haar vakantie te laten uitvoeren, maar besloot toch om de vakantie uit te stellen. Dat bleek een goede keuze. Het onderzoek wees uit dat snelle behandeling nodig was.’
Wat zijn in uw praktijk de meest gestelde vragen van patiënten als het gaat om bevolkingsonderzoeken?
‘Wanneer ze voor welk onderzoek aan de beurt zijn. Zeker nu het bevolkingsonderzoek darmkanker ook een landelijk onderzoek is geworden, en deze geleidelijk wordt ingevoerd, wordt die vraag vaak gesteld. Ook willen patiënten precies weten wat voor hen persoonlijk de meerwaarde is van een bevolkingsonderzoek.’
Wat vindt u van de informatie en trainingen die u worden aangeboden door het CvB?
‘Die zijn in orde. Zo is er een uitgebreide scholingsronde geweest met de komst van het bevolkingsonderzoek darmkanker. Ook de praktijkwijzer biedt ons voldoende informatie. De informatie die we nodig hebben, is voorhanden. En als we vragen hebben, dan zijn het vooral de screeningsorganisaties die ons eerste aanspreekpunt vormen.’