Infectieziekten en asielzoekers
![Koken op een azc](https://magazines.rivm.nl/sites/default/files/koken_1.jpg "Koke\")
In de tweede helft van 2015 ontstonden in de samenleving zorgen over mogelijke infectieziekten die in Nederland als gevolg van de aanzwellende vluchtelingenstroom zouden kunnen worden binnen gebracht. Het RIVM heeft veel vragen beantwoord en geprobeerd schrikbeelden te nuanceren. Het eerste directe contact met problemen rondom asielzoekers ontstond via het opvangcentrum in Groningen. Daar bleek een zeldzame ziekte door kledingluizen te worden overgedragen. Het betrof vooral mensen uit de Hoorn van Afrika bij wie de luizen zich tijdens hun lange reis en verblijf, dicht opeen gepakt in kleine ruimten, hadden kunnen verspreiden. Het RIVM heeft deze ziekte gemeld bij het European Centre of Disease Prevention and Control (ECDC), zodat andere landen de ziekte snel zouden kunnen herkennen en maatregelen kunnen treffen. Sindsdien wordt bij aankomst in deze centrale opvangcentra de kleding van risicogroepen gewassen om uitbraken van luizen en schurft te voorkomen.
Opvangcentra
Daarna zijn nog andere asielzoekerscentra bezocht om een goed beeld te krijgen van de situatie in de verschillende vormen van opvang. Wat is de schaalgrootte van de opvang? Welke medische voorzieningen zijn er? Onder welke omstandigheden verblijven mensen er? Met die kennis konden de adviezen over hygiëne en gezondheid beter worden onderbouwd. Met deze adviezen ondersteunde het RIVM de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten (GGD’en), toen zij in het najaar tijdelijk verantwoordelijk zijn gesteld voor de medische zorg voor vluchtelingen in de crisisnoodopvanglocaties. Daarnaast heeft het RIVM GGD’en ondersteund bij onderzoek naar kleine uitbraken in opvangcentra, de bestemmingsbronnen getypeerd en deze kennis gedeeld; onder andere van diarree en hepatitis A.
ECDC
Het RIVM was ook aanwezig op de conferentie die de ECDC in het najaar van 2015 organiseerde voor Europese deskundigen die bij infectieziekten en asielzoekers betrokken waren. Zij konden daar hun kennis en ervaringen delen en best practices uitwisselen. Bovendien is de wens geuit om richtlijnen voor de infectieziektebestrijding op te stellen die meerdere landen kunnen gebruiken. Tegelijkertijd werd daar duidelijk dat één set richtlijnen niet volstaat. Welke infectieziekten problemen kunnen veroorzaken verschilt namelijk per situatie: Italië en Griekenland bijvoorbeeld hebben te maken met asielzoekers uit Turkije en Noord-Afrika die daar relatief kort verblijven. In landen als op de Balkan zijn asielzoekers vooral op doorreis en gaat het om grote aantallen mensen onder slechte hygiënische omstandigheden. En in Noord-Europa, waaronder Nederland, verblijven asielzoekers langere tijd en zijn er weer andere problemen.
2016
Deze ervaringen resulteerden in een aantal activiteiten van het RIVM in 2016. De vele bestaande Nederlandse richtlijnen zullen worden verzameld, eenduidig opgesteld en gemakkelijker vindbaar gemaakt. Richtlijnen zullen ook op Europees niveau worden gedeeld. Daarnaast verzorgt het RIVM regelmatig een overzicht van meldingsplichtige infectieziekten die in Nederland onder vluchtelingen voorkomen. Beter beleid kan er dan voor zorgen dat deze ziekten zich zo min mogelijk verder verspreiden. De belangrijkste zijn tuberculose, chronische hepatitis B en malaria.