Luchtkwaliteit na 130 kilometer per uur: Meer uitstoot, geen overschrijdingen
In 2016 is op 29 snelwegtracés de maximumsnelheid verhoogd naar 130 kilometer per uur. Door de hogere snelheid stoten auto’s meer luchtvervuilende stoffen uit. Het RIVM heeft onderzocht wat het effect hiervan is op de luchtkwaliteit. Uit dit onderzoek blijkt dat de hogere uitstoot door verkeer tot grotere concentraties stikstofdioxide en fijnstof langs de weg leidt. Deze hogere concentraties worden echter op veel plaatsen gecompenseerd doordat de luchtkwaliteit de afgelopen jaren gestaag is verbeterd, en dat nog steeds doet. De Europese normen worden daardoor in de berekeningen nergens overschreden, al is voor stikstofdioxide de kans daarop op een aantal plaatsen verhoogd door de invoering van de snelheidsverhoging.
Ruim 70.000 locaties langs 130 km/u trajecten onderzocht
De concentraties stikstofdioxide en fijnstof zijn onderzocht op 71.159 locaties langs de 130 km/u trajecten. “Op 84 procent van de onderzochte locaties is de berekende concentratie stikstofdioxide, inclusief de snelheidsverhoging, sinds 2015 gedaald. Zonder verhoging van de maximumsnelheid zou deze daling sterker zijn geweest” zegt Joost Wesseling, die als onderzoeker Luchtkwaliteit aan dit rapport meewerkte. “Op 5,5 procent van de onderzochte locaties is de lokale luchtkwaliteit ondanks de algemene verbetering van de luchtkwaliteit lokaal netto zelfs verslechterd door de snelheidsverhoging en is er een grotere kans dat de jaargemiddelde grenswaarde voor stikstofdioxide wordt overschreden”. Het statistisch verwachte aantal overschrijdingen neemt met 12 toe. Voor fijnstof blijft de kans op overschrijding van de grenswaarde na verhoging van de maximumsnelheden nagenoeg even groot.
Europese normen voor stikstofdioxide en fijnstof
Sinds 2015 moet Nederland voldoen aan de Europese norm voor stikstofdioxide. De Monitoringsrapportage 2016 van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) laat zien dat voor heel Nederland de (berekende) gemiddelde concentratie stikstofdioxide is gedaald. Deze trend zal zich naar verwachting de komende jaren doorzetten. In grotere steden als Amsterdam en Rotterdam wordt de Europese norm voor stikstofdioxide in drukke straten nog overschreden. De Europese norm voor fijnstof wordt in 13 van de 390 gemeenten overschreden. Vooral in gebieden met intensieve veehouderij of industrie zijn de concentraties te hoog. De snelheidsverhogingen dragen hier nagenoeg niets aan bij.
Reacties op het rapport
Het RIVM doet onafhankelijk onderzoek en streeft ernaar de uitkomsten van haar onderzoek feitelijk en zorgvuldig te communiceren. Toch liepen de reacties op het rapport over de snelheidsverhogingen uiteen. De verschillende effecten in de studie, hogere bijdragen van het wegverkeer en autonome verbetering van de luchtkwaliteit, werden wellicht te weinig expliciet benoemd. Sommigen concludeerden daardoor ten onrechte dat van harder rijden de lucht schoner wordt, of dat het RIVM de politieke keuze voor snelheidsverhoging goedpraat. Deze reacties geven aan dat de onafhankelijkheid van het RIVM soms ter discussie wordt gesteld, terwijl het onderzoek transparant is uitgevoerd.
De kwaliteit van de lucht houdt tegenwoordig veel mensen bezig. De webpagina hoeschoonisonzelucht geeft een interactief overzicht van de de luchtkwaliteit in Nederland en geeft daarmee antwoord op veelvoorkomende vragen.
Terug naar overzicht Projecten en onderzoek