Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie (PSIE)

Langs de meetlat van de WHO criteria

In 2017 heeft het Centrum voor Infectieziektenbestrijding van het RIVM in samenwerking met TNO, Perined, de Stichting HIV monitoring, en RIVM-CvB een studie uitgevoerd om te evalueren in hoeverre Nederland erin slaagt om ervoor te zorgen dat hiv, syfilis en hepatitis B niet van moeder op kind worden overgedragen. De criteria die daarbij worden gehanteerd zijn afkomstig van de World Health Organisation (WHO). Formeel betreft het hier de ‘gecombineerde WHO criteria voor de eliminatie van verticale transmissie (van moeder op kind) van hiv, syfilis en hepatitis B’.

Zeer hoog bereik, weinig infecties

De conclusie is dat de prenatale screening in Nederland een zeer hoog bereik heeft: ruim 99% (zie www.rivm.nl/procesmonitor-psie). In 2015 hebben we in Nederland bovendien voor het eerst geen gevallen van hiv, syfilis of hepatitis B bij pasgeborenen gezien. Het aantal zwangeren met hiv, syfilis of hepatitis B is stabiel zeer laag. Congenitale infecties, ofwel infecties waarbij een kind tijdens de zwangerschap via de moeder besmet raakt, zijn dan ook zeldzaam in Nederland. Van de vrouwen die ‘positief’ testten, bleken de meesten een niet-Nederlandse migratieachtergrond te hebben.Nederland voldoet in ieder geval met zekerheid aan de hierboven genoemde WHO criteria als het gaat om het voorkomen van overdracht van hiv en hepatitis B van moeder op kind. Voor syfilis kunnen we dat niet met zekerheid zeggen omdat we niet beschikken over alle informatie die de WHO verlangt om aan de criteria te kunnen voldoen. Gevraagde data met betrekking tot behandeling van zwangere vrouwen en data over doodgeboorte wegens congenitale syfilis ontbreekt.

Vooruitblik 2018

Sinds 2017 wordt er een belangrijke studie uitgevoerd die gebruik maakt van de logistiek van het bevolkingsonderzoek PSIE: de HIP-studie (HPA-screening In Pregnancy). Dit is een landelijke studie die erop gericht is de ontbrekende kennis te verzamelen over de ziekte foetale en neonatale alloimmuun trombocytopenie (FNAIT). Er is nu nog te weinig informatie over het natuurlijk beloop van de ziekte waardoor het niet mogelijk is om een selectie te maken van vrouwen met een hoog risico op een bloedingscomplicatie door FNAIT. Het doel van de HIP-studie is om deze missende informatie te genereren zodat op termijn een afweging kan worden gemaakt of in de toekomst tijdige opsporing van FNAIT met een screeningsprogramma in de zwangerschap zinvol is.