Omgaan met onzekerheden in tijden van crisis. De bijdrage van het RIVM aan het CONFIDENCE-project
Onzekerheden spelen in iedere crisis een rol, maar het liefst niet als de ‘grote onbekende’. Daarom werkt het RIVM in het CONFIDENCE-project aan de doorontwikkeling van modelberekeningen met factor ‘onzekerheid’ en onderzoekt het RIVM hoe deze onzekere factoren een rol spelen bij het nemen van maatregelen. Dit doen we voor Nederland aan de hand de casus Borssele en in samenwerking met het KNMI en RIKILT.
Wat is CONFIDENCE
Het EU-project CONFIDENCE staat voor ‘Coping with uncertainty for improved modelling and decision making in nuclear emergencies’.
Het heeft tot doel om de besluitvorming te verbeteren bij de bescherming van de bevolking in geval van een nucleair ongeluk. Het project is gestart in 2017 en gaat na een jaar voorbereiding in 2018 de uitvoeringsfase in.
Rekenen met onzekerheden
De kern van het onderzoek in dit project is het omgaan met onzekerheden, in de breedste zin van het woord. Bij stralingsincidenten is de meteorologie een grote onzekerheidsfactor. Door deze onzekerheden te integreren kunnen we onze verspreidingsmodellen en dosisschattingen verbeteren en zo eerder de effecten van onzekerheden in kaart brengen. Dat is voor het RIVM als crisisorganisatie van groot belang.
Het RIVM werkt hiervoor samen met het KNMI. Het KNMI maakt gebruik van ensembles in meteorologische gegevens. Dat betekent dat berekeningen van verwachtingen meermalen worden gedaan, met steeds net andere gegevens. Daarmee bouw je aan een overzicht van de onzekerheden. De integratie van deze ensemble-berekeningen in de verspreidingsmodellen is nieuw in de crisisrespons. Door meteorologische onzekerheden in de modellen te bouwen kunnen de adviezen en beleidskeuzes verbeterd worden.
Betere beleidskeuzes
De tweede belangrijke bijdrage van het RIVM aan CONFIDENCE gaat over de prioritering en kwantificering van mogelijke beleidskeuzes. Bij de beleidskeuzes spelen meer dan alleen radiologische argumenten een rol. Het gaat over gezondheidskundige aspecten en technische haalbaarheid en over de sociale en economische aspecten van maatregelen. Door deze opties te kwantificeren en in perspectief te plaatsen kan de besluitvorming worden ondersteund. Een proces dat in Nederland in het kader van kernongevallenbestrijding nog in de kinderschoenen staat.
Het RIVM start in mei 2018 met het houden van stakeholderbijeenkomsten. Bestuurders van verschillende lagen in de nationale crisisrespons kernongevallenbestrijding, experts en vertegenwoordigers van producenten, consumenten en burgers zullen hierbij betrokken worden. Beoogde uitkomst is een prioriteitenlijst van factoren als gezondheid, economie en veiligheid waarmee besluiten over bescherming en herstelmaatregelen na en kernongeval kunnen worden afgewogen.
Wat levert CONFIDENCE op voor het RIVM
Na CONFIDENCE ligt er een uitgewerkte casestudy Borssele en een prioriteitenlijst van de stakeholders voor de afweging van herstelmaatregelen na een kernongeval. Door het inbouwen van onzekerheden in onze modellen, en stakeholders te bevragen over hun afwegingen kunnen we betere adviezen geven en bijdragen aan betere en transparantere besluitvorming. Zo kan het RIVM in de toekomst meer betekenen voor de stralingsbescherming in Nederland. Dat past ook in de ambitie van maatschappelijke betrokkenheid van het RIVM.