Kennis die werkt voor gezondheid en welzijn

Hoe verbind je als gemeente of GGD preventie en zorg? Welke interventies werken op gezondheidsgebied in jouw gemeente? En een integrale aanpak gericht op gezondheid en welzijn, hoe krijg je dat succesvol voor elkaar? Allemaal vragen waarover het RIVM op maat kan adviseren. “In de lokale context kunnen we echt samen optrekken.”

GGD Gelderland Zuid en GGD Rivierenland startten in september 2018 met het ZonMw-project ‘Samen leren voor gezond gewicht’.

Hiske Blom, projectleider Gezond Gewicht Rivierenland: “Wij begonnen met de vraag: wat zijn onze dromen voor de inwoners in de wijken? Een droom die we hadden bij ‘gezond gewicht’ gaat over kinderen die buiten spelen. Hoe kun je dat stimuleren? Zijn er erkende interventies die daarbij passen?”

Erkende leefstijlinterventies zijn maatregelen die zich in de praktijk hebben bewezen. Onafhankelijke experts uit wetenschap en praktijk stelden van deze interventies de kwaliteit, effectiviteit en uitvoerbaarheid vast.

"Het RIVM weet ook wat er in de gemeente Amsterdam of ergens in Zeeland speelt"

Co-creatie

De GGD kon hier wel wat hulp bij gebruiken. RIVM’ers Karlijn Leenaars en Djoeke van Dale kwamen langs om een workshop over erkende interventies te geven. “De workshop was ook letterlijk een werksessie”, zegt Hiske Blom. “We zochten alles meteen op. Het verliep echt in co-creatie. Djoeke en Karlijn konden veel aanvullende informatie geven, waardoor we er meer gevoel bij kregen. Ze hadden ook al goed op maat gekeken waar wij iets aan konden hebben.”

Deze workshop was ter ondersteuning van het ZonMw-project, maar sluit ook aan bij het traject ‘Advies op maat’, dat het RIVM sinds 2018 aanbiedt. Hierin werkt het RIVM samen met gemeenten, GGD’en en landelijke partners. Projectleider Ilse Storm: “Voor ons is leidend: welke vragen spelen bij een gemeente of GGD? En welke kennis kunnen wij daarover aanbieden? Veel kennis is verzameld op Loketgezondleven.nl, maar niet alle gemeenten weten de weg naar dit product. En dan nog, per gemeente spelen vaak specifieke zaken waarbij we ze op weg kunnen helpen. We willen onze kennis graag delen. Online, maar zeker ook in persoon.” Voor RIVM’ers is het ook leerzaam om dit zo te doen. De directe feedback van lokale collega’s zorgt voor kennis en producten die nog beter aansluiten op de lokale vraagstukken.

Het persoonlijk contact heeft nog meer voordelen. Hiske Blom: “Wij waren wat bezorgd: zijn we misschien jaren met het invoeren van interventies bezig? En moeten we de gemeente straks een hoge rekening presenteren, omdat de interventies zo duur zijn? Door de workshop is die angst wel verminderd. Vaak blijkt het niet zo star te zijn als het lijkt. Je kunt bijvoorbeeld met de interventie-eigenaar overleggen of bepaalde onderdelen flexibeler ingezet kunnen worden.”

Brede aanpak

Ook GGD Noord- en Oost-Gelderland maakte gebruik van een advies op maat. Met de gemeenten Harderwijk, Ermelo en Zeewolde gingen ze aan de slag om meer inzicht in het sociaal domein te krijgen. Judith Heinrich, onderzoeker Publieke Gezondheid: “Net als andere gemeenten hebben we hier te maken met mantelzorg, eenzaamheid en bijvoorbeeld wmo-voorzieningen. Beleidsprofessionals hebben handvatten nodig om hierop te kunnen sturen. We wilden deze sociale kwesties breder aanpakken met hulp van het RIVM.”

Ilse Storm kwam langs in Harderwijk tijdens de netwerkdag georganiseerd door Meerinzicht. Zij gaf tips en tools om cijfers over gezondheid en sociaal domein handig te benutten. Zowel mensen uit de praktijk als onderzoekers namen deel aan de bijeenkomst.

"We willen onze kennis graag delen, online én in persoon"

Judith Heinrich vindt het waardevol dat het RIVM het landelijke beeld kent en actief in kan brengen. “Het RIVM weet ook wat er in de gemeente Amsterdam of ergens in Zeeland speelt. Wij kijken natuurlijk heel lokaal. De helicopterview van het RIVM samenbrengen met lokale kennis en expertise is uiterst waardevol.”

Samen optrekken

Zowel Judith Heinrich als Hiske Blom zien toegevoegde waarde in de samenwerking op deze manier.

Hiske Blom: “Het is geen makkelijke opgave om samen met inwoners en lokale professionals een erkende interventie te kiezen en te implementeren die past binnen de wensen en (financiële) mogelijkheden van de wijk en gemeente. Fijn dat het RIVM ons daarbij helpt.” 

“De samenwerking met de RIVM’ers verloopt heel prettig”, zegt Judith Heinrich. “Op persoonlijk niveau werken is veel leuker. Het kost wat meer regelwerk, maar het levert veel op. In de lokale context kunnen we echt samen optrekken en elkaar versterken.”

Ook geïnteresseerd in een Advies op maat-traject?

Neem contact op met Ilse Storm via gezondleven@rivm.nl

Voor meer informatie, ga naar Loketgezondleven.nl

Tekst: Mirjam Kroeze