"We hebben elkaar nodig"
DG RIVM over samenwerking met lokale en regionale overheden
Energietransitie, gezonde leefomgeving: de grote maatschappelijke opgaven waar de lokale en regionale overheden voor staan zijn multidisciplinair. Het RIVM heeft landelijke kennis over gezondheid en milieu onder één dak. Een integrale aanpak en lokaal toepasbare kennis is op veel onderwerpen al vanzelfsprekend. Hans Brug, Directeur-Generaal RIVM: “Samen met lokale spelers het goede goed doen.”
“Het RIVM staat voor een optimale gezondheid in een gezonde en veilige leefomgeving,” zegt Hans Brug. “Dat doen we met kennis voor Nederland, en handelingsperspectief voor beleid en praktijk. Zo deskundig, betrouwbaar en valide mogelijk.
Op dit moment staan we voor een uitdaging. We zijn een nationaal instituut, maar veel van onze kennis moet decentraal worden toegepast en moet dus ook goed decentraal toepasbaar zijn. Zo hebben we op de website Regiobeeld cijfers over gezondheid en leefstijl, zorg en welzijn in de regio bij elkaar gebracht. Inwoners, zorgverleners en zorgverzekeraars kunnen deze informatie gebruiken voor vragen die bij hen in de regio spelen.”
"Wij zijn er om wetenschappelijke kennis te vertalen in advies en handelingsperspectief voor beleid en praktijk"
Integrale aanpak
Op gebied van leefomgeving en gezondheid; preventie, zorg en welzijn; duurzaamheid en veiligheid en klimaatbestendigheid: decentrale overheden en andere stakeholders zijn (mede) leidend.
Samenwerking met lokale en regionale overheden is niet nieuw voor het RIVM. Zo werkt het RIVM al veel en goed samen met GGD’en bij vaccinaties en infectieziekten. Steeds meer ontwikkelt het RIVM met gemeenten kennis rondom gezondheid in de leefomgeving bij ruimtelijke planprocessen. En van oudsher heeft het RIVM een belangrijke rol in de crisisbestrijding, zowel waar het milieu-incidenten betreft als bij infectieziekten. Ook met waterschappen werken we veel samen, bijvoorbeeld bij kennis over waterkwaliteit. Op diverse gebieden weten we elkaar goed te vinden.
"Samen onderzoeken welke kennis nodig is om maatschappelijke vraagstukken te lijf te gaan."
Het RIVM kan zijn multidisciplinaire, landelijke kennis nog meer dan nu gebeurt toepasbaar maken voor lokaal en regionaal niveau. Hans Brug: “Onze kennis kan bijdragen aan een integrale aanpak in omgevingsvisies en lokaal beleid. Een combinatie van gezondheid, infectieziekten en milieu zie je bijvoorbeeld bij water en groen in de stad. Dat levert veel op: inwoners vinden verkoeling, zijn gezonder en het speelt een belangrijke rol bij klimaatadaptie. Maar er is ook een risico op minder goede waterkwaliteit, als dat water niet schoon is of niet goed circuleert. Als RIVM hebben we kennis van dat hele spectrum.Ook in toekomstprojecties ligt onze kracht. Hoe ziet de zorg eruit in 2030 op lokaal of regionaal niveau?”
Om dit alles bij elkaar te brengen ziet Hans Brug veel in innovatieve samenwerkingsverbanden, ook nog dichter bij de inwoners. “Het RIVM doet onderzoek naar, met en soms misschien door burgers. Al die rollen hebben we. Citizen science is ook een vanzelfsprekend onderdeel van onze werkwijze. Mensen meenemen in hoe wetenschappelijk onderzoek plaatsvindt, bijvoorbeeld door samen met burgers de luchtkwaliteit te meten.”
Kennis sluit aan op praktijk
“De samenwerking met de mede-overheden zie ik echt als een relatie. Leren hoe we relevante kennis delen met de juiste doelgroepen. Samen onderzoeken welke kennis nodig is om maatschappelijke vraagstukken te lijf te gaan. We hebben elkaar nodig.”
Regionale en lokale overheden staan vaak dicht bij de mensen, zij weten precies wat er in een bepaalde wijk of plaats speelt. Hoe ziet Hans Brug dit aspect in de samenwerking met het RIVM? “Wij zijn er juist om wetenschappelijke kennis te vertalen in advies en handelingsperspectief voor beleid en praktijk. Een voorbeeld daarvan is het Kennisplatform veehouderij en humane gezondheid, waar het RIVM deel van uitmaakt. Rond veehouderijen ontstaan vaak discussies over gezondheidseffecten, waarbij allerlei onderzoek wordt aangehaald. Het Kennisplatform geeft dan inzicht in de betrouwbaarheid én de praktische betekenis van die kennis.
We zijn betrouwbare adviseurs voor overheden en burgers. We gebruiken de onderzoeksmethoden die daar voor nodig zijn. Harde cijfers, epidemiologie en bioinformatica, maar ook op locatie praten met betrokkenen om te leren waar behoefte aan is. Kwantitatief en kwalitatief. We hebben het beide nodig, zeker ook voor decentraal relevante kennis en advies. Het RIVM staat midden in de samenleving.”
Lees meer in het magazine RIVM Dichtbij