Zijn de eitjes van bedwantsen gevoelig voor warmte?

'Bedwantsen rukken op', kopte de NOS op 5 juni op Wereldplaagdierendag. Sinds 2010 zijn bedwantsen in Nederland een toenemend probleem. Ondanks het feit dat we in deze rubriek vaker vragen over bedwantsen hebben besproken (1,2), komen er nog steeds regelmatig vragen binnen. Zoals deze: iemand heeft last van een zeer hardnekkige bedwantsenplaag in huis. Een bestrijdingsbedrijf heeft de bedwantsen met verhitting verdelgd. De vloerbedekking en matrassen zijn afgevoerd. Toch komen de bedwantsen terug!  Twee vragen: Als een jonge bedwants uit het ei is en nog geen bloedmaaltijd heeft gehad, hoe ver kan hij zich dan verplaatsen? en Hoe zeker is het, dat een eitje doodgaat bij een temperatuur van ruim 45 graden gedurende ruim een half uur?

Plaagdier of dierplaag?

World Pest Day vertaald als Wereld Plaagdierendag. Maar klopt dat wel?  De correcte term is dierplaag - zoals gebruikt door het Kennis en Adviescentrum Dierplagen (KAD). Er is immers geen enkel dier op deze wereld met de intentie om te plagen. Wel zijn er dieren die - meestal door het handelen van de mens - in aantal als lastig worden ervaren en dan een plaag kunnen vormen. Zoals de bedwants. We reizen tegenwoordig overal naartoe. De kans dat we daarbij bedwantsen in onze koffer mee terug nemen is reëel.Kortom, plaagdieren bestaan niet, dierplagen wel en die zijn vrijwel altijd het gevolg van menselijk handelen.

Wat zijn bedwantsen?

De bedwants is een parasiet en leeft van bloed van onder andere de mens. Hij dankt zijn naam aan de plek waar hij zich vaak ophoudt: het bed en dan vaak in de naden van de matras. Bedwantsen veroorzaken jeuk en rode bultjes op de huid. In tegenstelling tot sommige andere bloedzuigende insecten, waaronder bepaalde muggen en vlooien, brengen ze geen ziektes over. Ze zijn dus hinderlijk maar niet gevaarlijk. Als er sprake is van een flinke plaag, is dat vaak te zien aan een donkere of zwarte verkleuring van de matras door de uitwerpselen van de bedwantsen. Ook kan er een onaangename geur hangen die door de bedwantsen wordt uitgescheiden.

(Foto Public Health Image Library)

Eitjes en warmte

Al eerder schreven we dat volwassen bedwantsen een temperatuur van 60 graden niet overleven en eitjes overleven de temperatuur in de vriezer niet. Eitjes zijn daarentegen minder gevoelig voor hoge temperaturen dan volwassen bedwantsen. Het KAD  adviseert daarom altijd (wanneer mogelijk) om bedwantsen gedurende langere tijd en bij een hogere (60 graden) temperatuur te bestrijden. 45 graden is naar alle waarschijnlijkheid ook voldoende wanneer alles snel op temperatuur gebracht kan worden. Wanneer temperaturen langzaam verhoogd worden zal een hoge temperatuur en/of langer blootstellingstijd nodig zijn. Ook hierbij geldt dat alles afhankelijk zal zijn van de veldsituatie. Tevens zijn eitjes minder gevoelig dan volwassen bedwantsen waardoor hogere temperaturen en/of blootstellingstijd nodig zijn.

Het is wat lastiger om de afstand te bepalen die jonge bedwantsen kunnen afleggen. Met andere woorden, hoe snel kunnen jonge bedwantsen, net uit het ei en zonder een eerste bloedmaaltijd, zich in huis verspreiden?  Het KAD geeft aan daar niet zonder meer een antwoord op te hebben. Met name wat betreft de ei-nymfen – het eerste ontwikkelingsstadium nadat het eitje is uitgekomen - weten zij niet of er al een methode is waarmee de actieradius bepaald kan worden. Dit lijkt afhankelijk van de veldsituatie en vraagt om literatuurstudie en/of onderzoek.

Auteur

T. Oomen, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven

Correspondentie

T.Oomen@rivm.nl

Literatuur

  1. https://www.rivm.nl/overleven-bedwantseitjes-vriezer
  2. https://www.rivm.nl/duitse-bedwantsen-als-souvenir
  3. http://www.gezond.amsterdam.nl/GetDocument.ashx?DocumentID=7541&name=Informatiefolder-bedwantsen-v.DPB-2009&rnd=634176595174526590
  4. https://www.kad.nl/kennisbank/dierplagen/wantsen/bedwantsen/
  5. https://www.youtube.com/watch?v=DZ80oE6yeZc

Infectieziekten Bulletin, jaargang 30, nummer 5, september 2019