Steunpunt Coronazorgen: betrouwbare informatie voor de mentale gezondheid

ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum heeft samen met het RIVM het Steunpunt Coronazorgen opgericht. Het is bedoeld om Nederland mentaal zo goed mogelijk door de crisis te helpen. Iedereen die zorgen of vragen heeft over de psychosociale gevolgen van het nieuwe coronavirus kan daar terecht, zowel professionals als burgers. Dit digitale informatie- en verwijscentrum biedt betrouwbare informatie, tips en verwijzingen. Femke de Zwart van het RIVM en Remco Roos van ARQ: “Deze crisis duurt lang en is complex.”

Femke de Zwart werkt als arts Maatschappij en gezondheid bij het RIVM. “De uitbraak van het nieuwe coronavirus en de getroffen maatregelen zijn voor iedereen voelbaar. Ze hebben invloed op veel aspecten van onze gezondheid. Lichamelijk in de zin van de fysieke gezondheid, maar ook mentaal, hoe mensen zich voelen.”

Betrouwbare informatie

Online is er veel informatie over psychische hulp beschikbaar, waardoor het voor mensen lastig kan zijn om te beoordelen waar ze betrouwbare informatie kunnen vinden. Remco Roos, de projectleider van het steunpunt vanuit ARQ: “Niet alle initiatieven voor hulp zijn even betrouwbaar en goed te vinden. Of het is niet duidelijk voor wie ze zijn bedoeld. Daarom is er in mei van dit jaar één informatie- en verwijscentrum opgericht om de mentale gezondheid te bevorderen.” Van alle initiatieven die daarop staan vermeld, is de kwaliteit bekend. Gecheckt is of ze betrouwbaar zijn en goed van kwaliteit.

Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen mensen die zelf zorgen of vragen hebben, mensen die anderen helpen zoals mantelzorgers, en zorgverleners. “We bieden informatie aan voor coronapatiënten, naasten en nabestaanden, en groepen in de maatschappij die extra hard getroffen worden door de maatregelen, zoals mensen met een psychische kwetsbaarheid of financieel gedupeerden,” aldus De Zwart. Zorgprofessionals en hulpverleners die zelf onder druk staan, kunnen ook op het Steunpunt terecht voor tips en doorverwijzingen. Daarnaast is er informatie voor leidinggevenden van zorgprofessionals, over hoe zij hun personeel kunnen ondersteunen.

Remco Roos (ARQ): 'Door verbinding met regionale en lokale initiatieven kunnen we zoveel mogelijk mensen helpen'

Aansluiting

Een belangrijk uitgangspunt van het Steunpunt Coronazorgen is aansluiten bij reguliere en bestaande zorg- en ondersteuningsstructuren van de psychosociale hulpverlening. Denk aan bestaande hulplijnen, regionale zorgverleners en het Rode Kruis. Roos: “We streven ernaar om het bestaande aanbod makkelijk toegankelijk te maken, te bundelen en daar waar nodig aan te vullen. Door deze verbinding met regionale en lokale initiatieven kunnen we zo veel mogelijk mensen verwijzen en helpen.”

Het Steunpunt is zo ingericht dat het kan worden aangepast aan de behoeften. Die veranderen namelijk door de tijd heen, vertelt Roos. “In het begin van de coronacrisis ging het vooral over gezondheid en was er bijvoorbeeld veel aandacht voor de zorgverleners en de vele mensen op de IC’s. De afgelopen maanden gaat het meer over de impact op de maatschappij, mensen die hun baan verliezen. Zorgverleners en patiënten kunnen zich wat vergeten voelen. Het Steunpunt is er voor al deze doelgroepen.”

Femke de Zwart: 'We hebben de kennis van het hele RIVM tot onze beschikking, die we aanbieden bij de ondersteuning van de GGD’en of het ministerie van VWS'

Behoeften kennen

ARQ en het RIVM houden, in samenwerking met de GGD’en, bij wat die veranderende behoeften zijn. Deze crisis duurt lang, waarbij de maatregelen grote impact hebben op bijna alle aspecten van ons dagelijks leven, benadrukt De Zwart. “Dat maakt de crisis heel complex. We willen daarom de behoeften van diverse groepen in de samenleving integraal vanuit een gezondheidsperspectief beoordelen. Dat is wenselijk, en meteen ook ingewikkeld. We hebben bij deze crisis te maken met andere samenwerkingspartners dan we gewend zijn bij acute rampen.”

Samenwerking

Al voor de uitbraak van het nieuwe coronavirus werkte ARQ bij rampen en crises samen met het RIVM. Die samenwerking is nu geïntensiveerd en verloopt goed. ARQ is de kennispartner voor psychosociale ondersteuning bij rampen en crises. ARQ en het RIVM werken daarbij samen met het Nivel en GGD GHOR Nederland. In dit samenwerkingsverband heeft het RIVM vooral een coördinerende rol. Daarnaast is het kennismakelaar en verbinder. De Zwart: “We hebben de kennis van het hele RIVM tot onze beschikking, die we aanbieden bij de ondersteuning van de GGD’en of het ministerie van VWS.” Roos bevestigt dat: “We weten elkaar goed te vinden en kunnen zo snel handelen. Dat kunnen we in deze tijd goed gebruiken.”

Naar de website Steunpunt Coronazorgen

Het Steunpunt Coronazorgen is in opdracht van het ministerie van VWS voor twee jaar ingericht. Al bij eerdere crises is een informatiepunt ingericht om ervoor te zorgen dat mensen op één punt terecht kunnen met al hun vragen. De eerste keer was dat na de vliegramp in de Bijlmermeer in 1992. De meest recente is MH17.

Bij de coronacrisis ondersteunt het RIVM de GGD’en bij hun taak van nazorg. Die taak bestaat uit psychosociale hulpverlening en gezondheidsonderzoek. Het RIVM adviseert hen daarbij en levert kennis.