Feiten en cijfers Gezonde Kinderopvang

Margien kinderopvang_bijgesneden.jpg

Met Gezonde Kinderopvang werken kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderopvang structureel aan een gezonde leefstijl van jonge kinderen. Elk kind verdient immers een gezonde start.

Nieuw stappenplan

Structureel werken aan een gezonde leefstijl, hoe doe je dat dan? Margien legt uit: “Onze aanpak is een praktische werkwijze. Je werkt planmatig, doordat je drie fasen doorloopt: voorbereiden, uitvoeren en evalueren. Je werkt integraal, omdat je je richt op het beleid, de ontwikkeling van kennis en vaardigheden van kinderen en medewerkers, de fysieke en sociale omgeving van je locatie, én omdat je oog hebt voor factoren die gezondheid en leefstijl belemmeren. Om het voor de kinderopvang nog makkelijker te maken, hebben we dit jaar een concreet stappenplan gemaakt. In dit stappenplan komt alles samen. We helpen stap voor stap de kinderopvang met adviezen, tips en voorbeelden. Hierbij hebben we ook onze coaches en ambassadeurs betrokken. De coaches zijn opgeleide stafmedewerkers uit de kinderopvang die werken aan een gezonde leefstijl binnen hun eigen organisatie en die hun collega’s opleiden met de scholing ‘een gezonde start’. De ambassadeurs zijn coaches van het eerste uur die nieuwe coaches helpen én die een visitekaartje zijn voor Gezonde Kinderopvang. De coaches en ambassadeurs weten het beste wat werkt binnen hun eigen kinderopvangorganisatie.”

Online week voor coaches en docenten

Coaches vervullen een belangrijke rol bij het bevorderen van een gezonde leefstijl in de kinderopvang. Margien: “Inmiddels zijn er 1.028 coaches. Voor hen organiseren we altijd intervisiebijeenkomsten. Voor nieuwe coaches deden we dit tweemaal per jaar in Utrecht; voor coaches met meer ervaring zo’n vier keer in de regio, waaronder in Amsterdam en Nijmegen. Voor deze bijeenkomsten nodigden we ook de GGD uit, zodat we hen meer in positie kunnen brengen in de kinderopvangbranche. We werkten toe naar regionale netwerken. En toen kwam de coronapandemie en moest het roer om.”

“We konden helaas geen fysieke intervisiedagen meer organiseren. We kozen voor een online week voor alle coaches en docenten Gezonde Kinderopvang. Die week vond plaats van 2 t/m 5 november 2020. We organiseerden online workshops, webinars en vragenuurtjes. Op het programma stonden bijvoorbeeld de thema’s: bewegen, mediaopvoeding, slaap, omgaan met weerstand en omgaan met verschillende culturele achtergronden.”

Meer dan 200 deelnemers hebben meer dan 500 online sessies bijgewoond. Met name de online workshops zaten snel vol. Met twee uitschieters: ‘online geven van training’ en ‘omgaan met weerstand hoort bij elke verandering’. “Daarom hebben we na de online week de eerste workshop nog viermaal extra aangeboden en de tweede workshop twee keer”, zegt Margien hierover.

Nog meer mijlpalen in 2020

Margien noemt nog drie mijlpalen. “Ten eerste hebben we online de train-de-trainer voortgezet. De train-de-trainer hoort bij de scholing ‘een gezonde start’. Deze leidt een stafmedewerker uit de kinderopvangorganisatie op tot coach Gezonde Kinderopvang. Als tweede: de aanpassing van de menustructuur van gezondekinderopvang.nl. Dit hebben we gedaan op basis van gebruikersonderzoeken en webstatistieken. En tot slot, de uitsmijter: het feest. Hiermee vierden we alles wat wij de afgelopen vier jaar hebben bereikt én dat het programma de komende jaren wordt voortgezet. Op 2 november zongen en dansten via een livestream bijna 10.000 kinderen van ruim 100 kinderopvanglocaties gezamenlijk het speciaal gemaakte Gezonde Kinderopvang-lied ‘Doe mee en droom!’. Ook sprak onze staatssecretaris Paul Blokhuis iedereen toe via een videoboodschap. We keken samen terug op onze resultaten van de afgelopen vier jaar. En we gaan vol energie vooruit in de komende vier jaar”.

Vooruitblik 2021

“We blijven ons richten op de behoeften van de kinderopvang. We gaan door met het opleiden van nieuwe coaches, die we helpen met het geven van scholing aan hun eigen medewerkers en het vormgeven van werken aan Gezonde Kinderopvang in de eigen organisatie. Voor alle coaches gaan we door met (online) intervisies of masterclasses. Daarnaast willen we meer ambassadeurs werven”, vertelt Margien.

“Daarnaast gaan we een aantal samenwerkingsverbanden vanuit het programma versterken. Bijvoorbeeld met JOGG (jongeren op gezond gewicht). JOGG-gemeenten richten zich op basisscholen; kinderopvang is nieuw voor hen.

Ook intensiveren we onze samenwerking met het programma Gezonde School. We willen dat kinderen van 0 t/m 18 jaar in een gezonde omgeving opgroeien. Samen onderzoeken we hoe we de samenwerking tussen de kinderopvang en scholen op het gebied van gezondheidsbeleid verder kunnen versterken. We zien dat er steeds meer Integrale Kind Centra (IKC) ontstaan, gericht op kinderen van 0 tot 13 jaar. In een IKC zijn onderwijs, kinderopvang, buitenschoolse opvang en welzijnsactiviteiten voor kinderen samengevoegd. Dat maakt het nog vanzelfsprekender om samen te werken aan een ‘doorlopende lijn’.”

Als laatste punt noemt Margien de ontwikkeling van een keuzemodule ‘Gezonde leefstijl in de kinderopvang’ voor ROC’s in 2025. Margien: “we willen toewerken naar de borging van Gezonde Kinderopvang, ook in de initiële opleidingen van de toekomstige professionals van de kinderopvang. Op deze manier hoeft de focus van ons programma in de toekomst veel minder te liggen op bijscholing in de vorm zoals we nu doen. De ROC’s leiden immers de toekomstige pedagogische medewerkers kinderopvang op. In 2021 zetten we de eerste stap: de samenstelling van een focusgroep met studenten, docenten en partners uit de branche om met ons mee te denken over de opzet en inhoud van deze keuzemodule. Daarna gaan we nadenken over hoe we het gedachtegoed van Gezonde Kinderopvang kunnen borgen bij kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang of bij gastouders. Ook borging bij gemeenten heeft onze aandacht.”

Cijfers 2017 -2020

• 1.028 opgeleide coaches
• 690 organisaties werken met een coach Gezonde Kinderopvang. Een organisatie kan meerdere coaches in dienst hebben, werkzaam op verschillende locaties. Al 760 kinderopvanglocaties hebben een of meerdere coach(es).
• 6 ambassadeurs

Cijfers 2020

• 22 train-de-trainer voor nieuwe coaches, waarvan 3 fysiek en 19 online
• 234 nieuwe coaches opgeleid
• 2 train-de-trainer voor ROC-docenten, waarvan 1 fysiek en 1 online
• 19 ROC-docenten opgeleid
• Hoge naamsbekendheid: Gezonde Kinderopvang (95%) en de website Gezondekinderopvang.nl (85%). Ook bij niet-coaches een hoge naamsbekendheid, respectievelijk 89% en 71%.
• 100 deelnemers aan 4 workshops ‘online geven van training’
• 50 deelnemers aan 2 workshops ‘omgaan met weerstand hoort bij elke verandering’

Contact

Margien van Rooij (margien.van.rooij@rivm.nl)