Feiten en cijfers Gezonde Leefomgeving

“Door de coronapandemie is is de noodzaak voor voldoende buitenruimte om te kunnen bewegen, ontmoeten, ontspannen en met genoeg groen nog duidelijker geworden”

Danielle de Jongh is adviseur op het thema gezondheidsbevorderende leefomgeving. Afgelopen jaar heeft zij samen met RIVM-collega’s onderzocht welke kennis en ondersteuning nodig is om te werken aan een gezonde leefomgeving.

Met Danielle bespreken we een aantal belangrijke momenten in 2020 voor het thema gezonde leefomgeving en blikken we vooruit. Afgelopen jaar was er vooral een van inzichten opdoen: “Door de coronapandemie is de noodzaak voor voldoende buitenruimte om te kunnen bewegen, ontmoeten, ontspannen en met genoeg groen nog duidelijker geworden”, vertelt Danielle.

Meer aandacht voor de gezonde leefomgeving

In 2020 werd bekend dat de invoering van de Omgevingswet is uitgesteld naar 1 januari 2022. Daarnaast verscheen de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid, een nota die richting aan gemeenten geeft om gezondheid in de sociale en fysieke leefomgeving op te nemen in hun lokale gezondheidsbeleid. “Om gemeenten en GGD’en hierbij te ondersteunen, delen wij in ons dossier Leefomgeving op Loketgezondleven.nl kennis over de gezondheidsbevorderende leefomgeving. De prioriteiten in de lokale en regionale nota’s Volksgezondheid, preventie- en sportakkoorden kunnen helpen bij de invulling van gezondheidsthema’s in de Omgevingsvisie. Gemeenten kunnen het dossier Leefomgeving gebruiken om zich voor te bereiden op de Omgevingswet. Ook geven we bijvoorbeeld argumenten over waarom sociale veiligheid belangrijk is bij de inrichting van een wijk. Dit helpt gemeenten om meer draagvlak te verkrijgen om gezondheidsbevordering mee te nemen in de ruimtelijke plannen”.

Samenwerking sociale en fysieke domein belangrijk

Danielle is intensief betrokken bij een RIVM-breed onderzoek ‘Leefomgeving en gezondheid (LEGO)’. Danielle: “In dit onderzoek willen we zicht krijgen op de kennis- en ondersteuningsbehoefte van lokale en regionale actoren uit het fysieke en sociale domein bij het werken aan een gezonde leefomgeving. Werken aan een gezonde leefomgeving beslaat immers beide domeinen binnen een gemeente. Daarom willen we ambtenaren dit jaar blijven ondersteunen bij het verbinden en samenwerken met collega’s. Die samenwerking is belangrijk, omdat er dan gezamenlijk vanuit verschillende perspectieven wordt gekeken naar de leefomgeving. Met als doel: een veilige, aantrekkelijke en gezonde leefomgeving”.

Krachten bundelen met thema-instituten

Elk thema-instituut heeft een eigen expertise, zoals voeding, middelengebruik, sport en veiligheid. Hoe kunnen deze thema-instituten en het RIVM elkaar versterken op het gebied van een gezonde leefomgeving? Danielle: “Met Pharos, Trimbos, VeiligheidNL, Kenniscentrum Sport en Bewegen, Voedingscentrum, Rutgers en SoaAidsNL werken we aan een ‘praatplaat’. Op basis van verschillende sociale en gezondheidsthema’s in de fysieke ruimte maken we visueel wat kan bijdragen aan een gezonde leefomgeving. Op deze manier bundelen we onze kennis. Maar nog belangrijker: willen we gezamenlijk ambtenaren uit het sociale domein helpen om met behulp van deze ‘praatplaat’ het gesprek aan te gaan met hun collega’s uit het fysieke domein. De eerste versie van de ‘praatplaat’ toetsen we bij verschillende gemeenten en ontwikkelen we door in 2021”.

Nog meer op de agenda in 2021

“Ons dossier is al een verzamelplaats van informatie over gezondheidsbevorderende leefomgeving. Met verwijzingen naar andere relevante websites, zoals gezondeleefomgeving.nl (RIVM)”, vertelt Danielle. “We gaan verder met het aanvullen van dit dossier met nieuwe wetenschappelijke inzichten over de gezondheidsbevorderende leefomgeving, zoals beweegvriendelijke omgeving en gezond ontmoeten. We maken onze informatie visueler en delen praktische handvatten en voorbeelden met gemeenten en GGD’en.”

“Onze kennis willen we nog beter delen met gemeenten, zodat zij in brede zin aan de slag kunnen gaan en impact kunnen maken op de leefomgeving. Tot slot staat er alvast één werkconferentie op het programma: op 25 maart a.s. organiseren het RIVM, GGD GHOR Nederland en de VNG een online webinar. In deze werkconferentie staat centraal hoe ambtenaren uit het sociale domein de plannen uit het fysieke domein, en visa versa, beter op elkaar kunnen aansluiten.”

Cijfers

  • 7 gemeenten en 7 GGD’en namen deel aan onze 2 online sessies over gezonde leefomgeving in de nota Gezondheidsbeleid
  • 4 vakgroepen van GGD GHOR Nederland bijgewoond over de Omgevingswet
  • 4 gesprekken met gemeenteambtenaren uit het fysieke en sociale domein ter toetsing van de eerste versie van de ‘praatplaat’ gezonde leefomgeving
  • 10 interviews (5 met ambtenaren uit het sociale en 5 met ambtenaren uit het fysieke domein) voor het onderzoek Leefomgeving en Gezondheid (LEGO)
  • 3 focusgroepen voor LEGO, met respectievelijk GGD’en, gemeenten en ruimtelijke ontwikkeling
  • Start 5 pilots voor LEGO, in Hilversum, Zwolle, Rotterdam, Dordrecht en in de regio Brabant
  • Bezoek Gezonde Leefomgeving op loketgezondleven.nl:

 

Januari-mei 2020

Juni – december 2020

Aantal bezoekers per maand

510

810

Aantal pagina’s per maand

1.040

1.400

*De navigatiestructuur van loketgezondleven.nl is gewijzigd op 1 juni.        

Contact

Danielle de Jongh (danielle.de.jongh@rivm.nl)