Feiten en cijfers Gezonde School

Vivian kinderen schoolplein (002).JPG

Binnen Gezonde School werken het RIVM, GGD GHOR, MBO Raad, PO-Raad en VO-raad samen. Vivian ‘vertaalt’ wetenschappelijke inzichten naar praktische ondersteuning aan scholen om gezondheid te bevorderen van leerlingen en studenten.

Meer maatwerk voor scholen

Vivian noemt drie belangrijke mijlpalen in 2020. Ten eerste: de Gezonde School-aanpak. “Scholen die willen werken aan een gezonde leefstijl, helpen we met een overzichtelijk stappenplan”, vertelt Vivian. “Dit plan is nu maatwerk voor alle onderwijstypen, inclusief inspirerende voorbeelden, praktische hulpmiddelen en interventies op maat. Bij elke stap bieden we scholen hulp en ondersteuning, waardoor scholen nog makkelijker met gezondheidsbevordering aan de slag kunnen gaan.”

Ten tweede: speciaal onderwijs. Gezonde School richtte zich altijd al op het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en MBO. Vivian: “We hebben een verkenning gehouden onder scholen voor speciaal onderwijs. Niet praten óver scholen, maar praten mét scholen dus. Door bijvoorbeeld onderwijsprofessionals te interviewen, ons gebruikerspanel te bevragen en scholen te bezoeken. Daardoor kregen we inzicht in allerlei kansen en belemmeringen binnen dit onderwijstype om te werken aan een gezonde leefstijl. Gevolg van deze inzichten: we bieden nu ook maatwerk voor scholen in het speciaal onderwijs”.

Ten derde: doelgroep gerichter, motiverender en toegankelijker maken van onze informatie. “Ons belangrijkste communicatiekanaal voor scholen is de website gezondeschool.nl”, vertelt Vivian. “Niet alleen de informatie over de Gezonde School-aanpak hebben we onder handen genomen, maar bijvoorbeeld ook de gezondheidsthema’s. Binnen de Gezonde School-aanpak kunnen scholen kiezen voor een gezondheidsthema om aan te werken. Denk bijvoorbeeld aan voeding, roken of seksualiteit. Elk jaar werken we samen met andere thema-instituten om alle gezondheidsthema’s per onderwijstype te actualiseren. Dit jaar hebben we de webpagina’s tegelijkertijd anders opgezet en volledig herschreven. Met als resultaat: motiverendere en toegankelijkere informatie voor scholen.”

Ondersteuning aan scholen tijdens lockdown

Afgelopen jaar stond in het teken van COVID-19. Hoe heeft Gezonde School onderwijsprofessionals ondersteund toen de scholen dicht waren? Vivian: “Aan de hand van de coronamaatregelen hebben we gekeken naar welke kennis wij in huis hebben. Al snel werd duidelijk dat een goede hygiëne cruciaal is voor het voorkomen van verspreiding van het virus. Daarom hebben we onze informatie over hygiëne geactualiseerd en lespakketten over dit onderwerp met scholen gedeeld”.

Op gezondeschool.nl hebben we goede voorbeelden van scholen gedeeld. Dit deden we onder de noemer ‘Gezonde School Thuis’: hoe bevordert een leerkracht een gezonde leefstijl van zijn leerlingen, terwijl deze allemaal thuis zitten?”

Verbreding Gezonde School-aanpak in 2021

Vivian noemt haar ambities voor het nieuwe jaar. “Ten eerste willen we de Gezonde School-aanpak verbreden. Met aandacht voor de rol van leerkrachten en docenten, en aandacht voor organisaties in de omgeving van een school. Zit een kind lekker in zijn vel, dan bereik je meer met een gezonde leefstijl. Hetzelfde gaat op voor leerkrachten en docenten. Vitaliteit en duurzame inzetbaarheid van medewerkers zou elke school hoog op de agenda moeten zetten. Ten tweede willen we graag de Gezonde School-adviseurs van de GGD ondersteunen bij het maken van een externe omgevingsanalyse. Een school staat in een wijk in een gemeente. Zitten er sportverenigingen of kinderopvanginstellingen om de hoek? Is een gemeente aangesloten bij JOGG (jongeren op gezond gewicht)? Hoe kunnen scholen en deze organisaties samenwerken en elkaar versterken bij het werken aan een gezonde leefstijl?”.

Aandacht voor slaap

“Scholen in het voortgezet onderwijs en het MBO, en de Gezonde School-adviseurs van de GGD, hebben aangegeven dat ze meer willen doen met het thema slaap. Slaaptekort kan leiden tot gewichtstoename, stemmingswisselingen en concentratieproblemen. Door hun biologische ritme kruipen pubers niet alleen later in bed, ze hebben ook de neiging om later wakker te worden. Een toets om 9.00 uur is dan ook geen goed idee: de pubers zijn minder scherp. Scholen worstelen met de vraag wat zij kunnen doen om slaaptekort bij hun leerlingen en studenten te voorkomen. Daar wil ik hun graag bij helpen.”

Cijfers

Bijdrage RIVM aan het programma Gezonde School:

• 2 enquêtes naar scholen uit het ons Gebruikerspanel (over o.a. de gevolgen van corona en speciaal onderwijs)

• 3 enquêtes naar alle Gezonde School-adviseurs van de GGD (over o.a. mediawijsheid en speciaal onderwijs)
• 25 interviews over speciaal onderwijs (14 interviews met scholen voor speciaal onderwijs en 11 interviews met andere professionals)
• training over speciaal onderwijs voor Gezonde School-adviseurs en andere professionals
• 1 verkenning naar de wensen en mogelijkheden voor een programmatische aanpak naar natuur, milieu en duurzaamheid op scholen (digitale vragenlijsten: input van 360 scholen, 30 Gezonde School-adviseurs en 45 professionals uit het NME-werkveld / interview: 8 Gezonde School-adviseurs)
• inhoudelijke bijdragen aan deskundigheidsbevordering van 700 Gezonde School-adviseurs

Contact

Vivian Kruitwagen (vivian.kruitwagen@rivm.nl)