Atlas Leefomgeving: 'Ingewikkelde informatie begrijpelijk voor iedereen'

“De kracht van de Atlas is dat er ontzettend veel informatie beschikbaar is over de leefomgeving. Ik ben daar elke keer weer verrast door. Je ziet een kaart en klikt meteen weer verder naar nóg meer informatie.” Aan het woord is Rianne Dobbelsteen. Samen met Noraly Ilahi is zij opdrachtgever van de Atlas Leefomgeving, vanuit het ministerie Infrastructuur en Waterstaat, Directie Omgevingsveiligheid & Milieurisico’s.   

De Atlas Leefomgeving biedt informatie over de kwaliteit van de Nederlandse leefomgeving. En de invloed daarvan op de gezondheid. Kaarten en informatie over geluidhinder en luchtkwaliteit zijn er te vinden. Maar ook over monumenten of wandelroutes in de eigen omgeving. Iedereen kan dus de eigen leefomgeving verkennen en ontdekken met behulp van de Atlas.

Check je plek

Hoe zorg je nu dat mensen de kaarten en informatie goed kunnen gebruiken in hun situatie? ‘Check je plek’ is de tool die daar vooral behulpzaam bij is. Rianne Dobbelsteen: “’Check je plek’ is wat wij noemen de ‘satéprikker’ om door alle kaartlagen heen te gaan. Dit was al langer een wens, en door het idee van ‘check je plek’ werd dat concreet. Lange tijd was de techniek er nog niet, maar nu gelukkig wel.”

“Ik vind het mooi aan de Atlas dat er ook complexe informatie gedeeld wordt”, zegt Noraly Ilahi. “Veel experts hebben de neiging om ingewikkelde informatie te laten zitten: ‘dat snappen de mensen toch niet’. Vaak delen ze dan alleen de gemakkelijke informatie. Het team van de Atlas Leefomgeving kijkt verder. Ze werken er heel hard aan om al die ingewikkelde kaarten en informatie toegankelijk en beschikbaar te maken voor burgers. Dat is ook vanuit het ministerie belangrijk in het kader van Open Overheid.”

'Niet iedereen heeft een tuin waar tegels uit kunnen'

Creativiteit en enthousiasme

Rianne Dobbelsteen: “We zijn heel trots op het team van de Atlas Leefomgeving. Er zit een enorme dosis creativiteit en enthousiasme in. Steeds bedenken ze iets nieuws om het nog beter te maken, om mensen erbij te betrekken. Zo worden er app-competities gehouden met bepaalde groepen om tot creatieve dingen te komen.”

Dobbelsteen vindt de Junior Atlas voor de Leefomgeving een prachtig voorbeeld van toegankelijke informatie. “In de Junior Atlas moet alles duidelijk zijn voor basisschoolkinderen uit groep 6, 7 en 8. Ik vind dat erg geslaagd. De boodschap moet natuurlijk sterk versimpeld worden. Met de kinderen is er meer interactie, dat zagen we ook in workshops een tijd geleden. Ze kijken anders, hebben veel creatieve ideeën.” In het algemeen vinden Dobbelsteen en Ilahi interactie met kinderen én volwassenen belangrijk bij het verbeteren van de Atlas Leefomgeving. “Waarnaar zijn zij op zoek? Wat zouden ze anders willen? Het team organiseert hier al veel voor, dat juichen we erg toe.”

Handelingsperspectief

Ilahi en Dobbelsteen zien ook een functie voor de Atlas Leefomgeving bij de Omgevingswet. “Vanuit de Omgevingswet moet informatie ook voor ‘eenieder toegankelijk zijn’, zoals dat heet. Dat is precies wat de Atlas doet, dus daar kunnen we bij aansluiten. Mensen willen weten wat in hun omgeving speelt. Dat is ook sterk aan de Omgevingswet: het zet in op meer burgerparticipatie.”

Nu al richt de Atlas Leefomgeving zich op het ‘handelingsperspectief’ – wat kan ik zelf doen? Op de website zijn bijvoorbeeld tips te vinden over wateroverlast: ‘haal de tegels uit de tuin zodat het water in de grond kan lopen’. In de toekomst willen ze dit nog uitbreiden.

Na ‘Check je plek’ zijn er plannen voor ‘Vind je plek’ en ‘Verbeter je plek’. Bij ‘Vind je plek’ kunnen gebruikers op zoek gaan naar hun ideale woonplek. Groen, een schone lucht, veel voorzieningen dichtbij of juist een stille omgeving? Op basis van keuzes krijgen mensen plekken te zien die aan de gekozen criteria voldoen. Het Atlas-team verwacht de tool begin 2022 te kunnen lanceren.

Met de tool ‘Verbeter je plek’ zie je wat jouw inspanningen voor je leefomgeving voor effect hebben op die leefomgeving. Maar het zal nog wel even duren voordat die tool beschikbaar is.

Taal en tips voor iedereen

“De ingezette koers op begrijpelijk taalgebruik vind ik heel belangrijk,” zegt Noraly Ilahi. “Ook hoger opgeleide mensen begrijpen niet alle onderwerpen. Je bent niet overal expert in. Dus dat de Atlas voor alle mensen toegankelijk is, vind ik het allerbelangrijkst. Ook de tips moeten bruikbaar zijn voor iedereen. Niet iedereen heeft een tuin waar tegels uit kunnen. Mensen die op een flat wonen hebben ook een leefomgeving. Handelingsperspectief voor iedereen, daar hecht ik veel waarde aan.” Rianne Dobbelsteen: “Dat we als overheid al die informatie beter toegankelijk maken, vind ik supergaaf.”

netherlands-1448194_1920.jpg   Lees ook het interview met Harm van Wijnen, bedenker van ‘Check je plek’.

Bekijk de Atlas Leefomgeving