Nieuw onderzoeksproject: de invloed van risicoperceptie op het naleven van maatregelen
We willen allemaal graag arbeidsongevallen voorkomen en niet ziek worden van ons werk. Daarom nemen bedrijven allerlei maatregelen om hun werknemers veilig en gezond te laten werken Maar experts kijken vaak anders tegen een risico aan dan niet-experts. En dat heeft gevolgen voor hoe maatregelen worden nageleefd. Het RIVM onderzoekt daarom hoe werknemers aankijken tegen risico’s, wat onbedoelde gevolgen van maatregelen zijn en hoe maatregelen worden nageleefd.
Experts beoordelen risico’s heel technisch-rationeel als: kans x effect. Bij mensen die geen expert zijn in het beoordelen van risico’s spelen naast rationele, ook emotionele overwegingen een rol in die beoordeling van risico’s. Niet alleen de kans en het effect, maar ook waarden (dat wat mensen belangrijk vinden), normen (andere mensen doen het ook), attitudes (een positief of negatief beeld over een onderwerp) en ideeën (die al dan niet kloppen) over het risico spelen een belangrijke rol.
Hierdoor ontstaat vaak een verschil tussen wat experts enerzijds en niet-experts anderzijds als risico (h)erkennen. Dit verschil kan effect hebben op de bereidheid van werknemers om maatregelen die worden ingezet om risico's te verkleinen, na te leven. Daarnaast kunnen maatregelen ook onbedoelde gevolgen hebben, zoals een toename van werktijd en werkdruk. Deze gevolgen kunnen voor mensen zwaarder wegen dan het risico dat de maatregel probeert te verkleinen, waardoor werknemers minder bereid zijn de maatregel na te leven.
Het RIVM is een onderzoek gestart naar wat de waarden, normen, attitudes en ideeën van werknemers over een te verkleinen risico zijn. Daarnaast onderzoeken we welke onbedoelde gevolgen een maatregel heeft, en welke afweging werknemers uiteindelijk maken om een maatregel wel of niet na te leven. Met de resultaten van dit onderzoek hopen we bij te dragen aan het ontwerpen van succesvolle maatregelen om veiliger en gezonder te kunnen werken.
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek? Of heb je vragen of suggesties? Stuur dan een e-mail naar marre.lammers@rivm.nl.