Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2018

Alle vrouwen van 30 tot en met 60 jaar krijgen een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Hiermee kan de ziekte in een vroeg stadium, nog voor er klachten zijn, worden opgespoord en voorkomen. Sinds 2017 test dit bevolkingsonderzoek eerst op de aanwezigheid van het hrHPV-virus en daarna op afwijkende cellen, want die kunnen baarmoederhalskanker veroorzaken.

Kwaliteitsborging screeningslaboratoria

Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker werkt met vijf screeningslaboratoria. Ook in 2018 heeft het RIVM-CvB intensief overleg gehad met deze laboratoria en andere partijen die verantwoordelijk zijn voor de kwaliteitsborging. Denk aan de landelijke referentiefunctionarissen die namens de screeningsorganisaties periodiek onafhankelijke kwaliteitsbeoordelingen uitvoeren. Daarbij lag de focus op het monitoren van de kwaliteit en het creëren van een uniforme werkwijze voor de vijf laboratoria.

Innovatie: drie projecten

Het RIVM-CvB houdt nieuwe ontwikkelingen die relevant kunnen zijn voor de bevolkingsonderzoeken nauwlettend in de gaten. In dit kader zijn we voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker in 2018 gestart met het schrijven van een plan van aanpak (inclusief financiering) voor drie nieuwe projecten:

- Verminderen aantal onnodige doorverwijzingen

We hebben in 2018 een start gemaakt met het verkennen van mogelijkheden om het aantal onnodige doorverwijzingen naar de gynaecoloog te verminderen. Er liggen kansen om dit terug te dringen. Door gesprekken met specialisten uit de brede keten is het mogelijk om te kijken welke maatregelen op korte termijn getroffen kunnen worden om die aantallen naar beneden te brengen, ofwel hoe de triage geoptimaliseerd kan worden.

- Sneller opsturen van de zelfafnametest

Voor vrouwen die een uitstrijkje erg vervelend vinden, is er een zelfafnameset beschikbaar. In 2018 zijn we gestart met de voorbereidingen voor een project om de zelfafnameset sneller onder de aandacht te brengen van vrouwen. In 2018 is al besloten de termijn tussen de aanvraag van de zelfafnameset en het daadwerkelijk opsturen ervan voor alle vrouwen terug te brengen van zestien weken naar één week.

- Instroom vrouwen met hrHPV-vaccinatie

In 2018 is gestart met de voorbereidingen voor de instroom van de eerste groep vrouwen die een HPV-vaccinatie hebben gekregen. In 2023 bereikt de eerste lichting gevaccineerde vrouwen de leeftijd van dertig, ofwel het moment dat ze worden uitgenodigd voor dit bevolkingsonderzoek.

Kennisdeling

Nederland is het eerste land ter wereld dat de screening voor het vroeg ontdekken van baarmoederhalskanker via opsporing van het hrHPV-virus landelijk heeft ingevoerd. Er is dan ook veel interesse vanuit het buitenland voor de manier waarop het RIVM-CvB dit heeft vormgegeven. Zo is in 2018 een werkbezoek geweest van collega’s uit Ierland, hebben we presentaties gegeven over de vernieuwing van het bevolkingsonderzoek in Lissabon en Keulen en een videoconferentie gevoerd met vakgenoten uit de Verenigde Arabische Emiraten.

Vooruitblik 2019

In 2019 moet uit een doelgroeponderzoek blijken welke groepen vrouwen wel en niet worden bereikt met dit bevolkingsonderzoek en wat de redenen zijn voor vrouwen om hier niet aan deel te nemen. Ook voeren we in 2019 een impactanalyse uit naar de positionering van de zelfafnameset.

 

  • 61% procent van de vrouwen uit de doelgroep neemt deel aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (peildatum 30 juni 2018). Dit geeft nog geen volledig beeld, een deel van de vrouwen neemt later deel.
  • 7% maakt gebruik van de zelfafnameset
  • 9% van de gescreende vrouwen is positief getest voor het hrHPV-virus

Bron: Landelijke Evaluatie van het Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker, LEBA (Erasmus MC) over 2017