Bevolkingsonderzoek borstkanker 2018

Alle vrouwen van 50 tot en met 75 jaar krijgen iedere twee jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek borstkanker. Vrouwen bij wie borstkanker in een vroeg stadium wordt ontdekt, hebben een grotere kans op een succesvolle behandeling, die bovendien vaak minder ingrijpend is.

Veel van de activiteiten uit 2018 hangen samen met het programma Borstkanker 2020 (BK2020). BK 2020 beoogt een optimalisatieslag voor het proces van borstkankerscreening en moet in 2020 zijn afgerond. De screeningsorganisaties spelen een belangrijke rol bij dit grote project.

Nieuwe mammografen

In 2018 zijn78 nieuwe Hologic mammografen geplaatst. In totaal neemt het plaatsen van nieuwe mammografen anderhalf jaar in beslag. Deze tijd is nodig om de nieuwe apparaten te installeren, te kalibreren en de oude mammografen af te voeren. De nieuwe mammografen zijn uitgerust met de nieuwste software waardoor eenvoudige gegevens kunnen worden geregistreerd in het nieuwe Image Management Systeem (IMS). Begin 2020 wordt de laatste Hologic mammograaf geplaatst. De uitrol van het traject verloopt volgens schema.

Image Management Systeem (IMS)

2018 was ook het jaar waarin er hard is gewerkt aan de invoering van een nieuw Image Management Systeem. Dit systeem moet jaarlijks ruim één miljoen röntgenbeelden beoordelen, opslaan en uitwisselen en is aangesloten op het landelijk informatiesysteem voor screeningen ScreenIT. De coördinatie van dit project is in handen van de Facilitaire Samenwerking Bevolkingsonderzoeken (FSB) en verloopt voorspoedig en volgens schema. In 2019 wordt het systeem getest en geïmplementeerd.

Drukgestuurde en ‘curved’ paddles

Pijnbeleving is en belangrijk aandachtspunt voor het bevolkingsonderzoek borstkanker. Jammer genoeg is het lastig om dit te verminderen. Maastricht University heeft het afgelopen jaar onderzocht of  ‘drukgestuurde paddles’ als minder pijnlijk werden ervaren. Dit bleek niet het geval. In 2019 wordt een onderzoek gestart naar ‘smart curved paddles’. Uit deze pilot moet blijken of deze ‘paddles’ minder pijnlijk zijn voor vrouwen en of de kwaliteit van de foto gelijk blijft, dan wel toeneemt.

ScreenIT

Het proces van borstkankerscreening wordt naar verwachting vanaf medio 2019 ondersteund door ScreenIT. Dit is de overkoepelende naam van het informatiesysteem, dat ook wordt gebruikt voor de bevolkingsonderzoeken naar darmkanker en baarmoederhalskanker. In 2018 heeft FSB hard gewerkt aan het inrichten van dit systeem en zijn er keuzes gemaakt in welke informatie en instrumenten een plek in ScreenIT moeten krijgen. Denk aan uitnodigingsbrieven, registraties van de uitslagen, gegevensuitwisseling met de ziekenhuizen, communicatie met huisartsen, enzovoorts. Ook moet ScreenIT zodanig zijn ingericht dat het aanpassingen, vernieuwingen en uitbreidingen in de toekomst aan kan.

Gegevensuitwisseling binnen de zorgketen

In 2018 is een apart project gestart dat zich richt op de gegevensuitwisseling binnen de zorgketen. Het RIVM-CvB is verantwoordelijk voor de coördinatie en regie binnen deze keten. In 2018 zijn de gegevensstromen en benodigde datasets in kaart gebracht via een ‘patient journey’ benadering. Eind 2018 heeft het RIVM-CvB de eerste fase van het project opgeleverd en het rapport daarover gedeeld met het ministerie van VWS. Samen met FSB en stichting GERRIT, een samenwerkingsverband van en voor zorgverleners op het gebied van ICT en informatie-uitwisseling in Noord-Nederland, is een start gemaakt met een zogenaamde proeftuin. Deze proeftuin helpt ons de praktische belemmeringen in kaart te brengen en oplossingsrichtingen aan te bieden.

Inservice-opleiding mammolaboranten screeningsunits

Het RIVM-CVB heeft in 2018 toestemming verleend aan de screeningsorganisaties om een pilot uit te voeren naar de haalbaarheid van een inservice opleiding voor mammolaboranten voor screening op MBB niveau (Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundige) die hun werk doen in de screeningsunits. Dit om een antwoord te vinden op het personeelstekort in deze bussen. Het is de bedoeling dat de opleiding op locatie plaatsvindt.

Optimalisering voorlichtingsmaterialen

In 2018 hebben is het voorlichtingsmateriaal voor het bevolkingsonderzoek borstkanker verder geoptimaliseerd door de teksten nog toegankelijker te maken en het onderzoeksproces helder uit de doeken te doen. Voor iedere lezer is hierdoor duidelijker hoe dit proces in elkaar steekt. Daartoe zijn extra beelden bij de teksten geplaatst waardoor de gebruiker van het voorlichtingsmateriaal bijvoorbeeld in één oogopslag ziet dat twee radiologen onafhankelijk van elkaar de foto’s van de screening beoordelen.

Vooruitblik 2019

De start van ScreenIT staat voor 2019 op de agenda. Ook wordt een groot deel van de nieuwe mammografen geplaatst in 2019 en wordt het nieuwe IMS-systeem geïmplementeerd. Daarnaast wordt het effect van ‘curved paddles’  in 2019 onderzocht. Het RIVM-CvB zal op basis daarvan beoordelen of het zinvol is om deze ‘paddles’ op te nemen in het bevolkingsonderzoek borstkanker.

 

In opdracht van het RIVM monitort het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) jaarlijks de prestaties van het bevolkingsonderzoek borstkanker.Halverwege 2018 kwam de monitor bevolkingsonderzoek borstkanker 2016 uit. De resultaten:

  • 1,3 miljoen vrouwen zijn uitgenodigd voor het onderzoek
  • 1 miljoen vrouwen zijn onderzocht
  • 77,3% nam deel aan het onderzoek
  • Per duizend gescreende vrouwen kregen 24,3 vrouwen een verwijzing
  • Van de duizend gescreende vrouwen werd bij 6,8 vrouwen borstkanker gedetecteerd