Bevolkingsonderzoek darmkanker 2018
Het landelijk bevolkingsonderzoek darmkanker kan darmkanker voorkomen of in een vroegtijdig stadium ontdekken. Dit bevolkingsonderzoek is in januari 2014 van start gegaan. Mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar worden eens in de twee jaar uitgenodigd voor dit bevolkingsonderzoek. Met een ontlastingstest die mensen thuis zelf kunnen doen en daarna opsturen, wordt er in een laboratiorium onderzocht of er bloed in de ontlasting zit. Als de hoeveelheid bloed boven een bepaalde grenswaarde is, wordt de deelnemer uitgenodigd voor vervolgonderzoek. In 2019 is de gehele doelgroep – 4,4 miljoen mensen – minimaal één keer uitgenodigd.
Highlights 2018
Volgens schema
Het bevolkingsonderzoek darmkanker ging in 2018 haar vijfde jaar in en verloopt volgens schema. In 2017 zijn 1.941.121 personen uitgenodigd voor dit bevolkingsonderzoek, ofwel 95,2% van de beoogde doelgroep voor dat jaar.
Gegevens voor wetenschappelijk onderzoek
Het bevolkingsonderzoek darmkanker maakt gebruik van het ICT-systeem ScreenIT. In 2018 heeft het RIVM-CvB samen met de screeningsorganisaties gewerkt om gegevens uit dit systeem beschikbaar te maken voor wetenschappelijk onderzoek. Wetenschappers kunnen aanvragen indienen om data van het bevolkingsonderzoek uit ScreenIT te ontvangen. Op termijn zal een deel van deze gegevens uit het Datawarehouse komen.
Meer beeld in het voorlichtingsmateriaal
In het kader van het optimaliseren van het bevolkingsonderzoek darmkanker, heeft het RIVM-CvB het voorlichtingsmateriaal van dit bevolkingsonderzoek grondig herzien. De informatie in de folders, brieven en gebruiksaanwijzingen is toegankelijker en eenvoudiger geworden. Wie meer wil weten, wordt verwezen naar de website van het RIVM. Ook wordt de informatie ondersteund door foto’s en illustraties. Het voorlichtingsmateriaal sluit hiermee aan bij dat van de bevolkingsonderzoeken voor borst- en baarmoederhalskanker.
Herijking kwaliteitsborging ontlastingstest
Samen met de screeningsorganisaties en diverse experts zijn we gestart met het nadenken over hoe de kwaliteit van de analyse van de ontlastingstest (de FIT) verder geborgd en verbeterd kan worden. In 2019 gaan verschillende trajecten lopen om dit verder vorm te geven. Daarbij is het van belang om op internationaal niveau aansluiting te zoeken en waar mogelijk input te leveren bij internationale discussies over de kwaliteitsborging van de FIT.
Factsheet ‘lessons learned’
In 2018 publiceerde het RIVM-CvB een factsheet met ‘lessons learned’ over de invoer van een nieuw bevolkingsonderzoek. Dit helpt beleidsmakers in andere landen bij de introductie van een nieuwe screening.
Test spoort meer op
De monitor van 2017 laat zien dat 85% van de darmkankers is opgespoord met behulp van de ontlastingstest. Het aantal mensen met een intervalkanker, ofwel darmkanker die alsnog wordt geconstateerd binnen twee jaar na een gunstige ontlastingstest, blijkt kleiner dan verwacht.
Vooruitblik
In 2019 is het volledige programma bevolkingsonderzoek darmkanker uitgerold. 2019 staat dan ook vooral in het teken van evaluatie en optimalisatie. De aandacht zal vooral uitgaan naar hoe het programma in deze nieuwe fase het meest effectief kan worden ingericht. Dit zal op basis van data van de gehele doelgroep bekeken worden.
In opdracht van het RIVM monitoren het Erasmus MC en het Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis (NKI-AvL) jaarlijks de prestaties van het bevolkingsonderzoek darmkanker. In de tweede helft van 2018 kwam de monitor bevolkingsonderzoek darmkanker 2017 uit. De belangrijkste resultaten:
|