Nationaal Programma Grieppreventie 2018

Elk jaar in oktober en november nodigen huisartsen patiënten met een medische indicatie en mensen van 60 jaar en ouder uit voor de griepprik. Doel van het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) is om kwetsbare groepen  te beschermen tegen de gevolgen van griep. Onder kwetsbare groepen wordt verstaan: 60-plussers en mensen met diabetes, een verminderde immuniteit, of met een risico-indicatie zoals een hart-, long- of nierziekte.

Hoogtepunten 2018

Onderzoek naar deelname

Het RIVM-CvB heeft door Kantar Public een onderzoek laten uitvoeren naar de motivatie van de doelgroep om wel of niet deel te nemen aan het NPG. De resultaten hiervan werden bekend in 2018. Bekende misvattingen rondom de griepprik zoals: ‘de griepprik helpt niet’, ‘ik krijg griep van de griepprik’ en ‘ik heb voldoende weerstand’, werden in dit onderzoek nog eens bevestigd. Voor veel mensen zijn dit redenen om niet deel te nemen aan het vaccinatieprogramma. 

Infographic griepvaccinatie

Met de resultaten van het onderzoek naar de motivatie van de doelgroep om wel of niet deel te nemen aan het NPG, heeft het RIVM-CvB in 2018 het communicatiemateriaal aangepast. Centraal daarin stond de ontwikkeling van een infographic, ofwel een visueel overzicht op één pagina over het nut van de griepprik en de gevolgen van griep. Ook informatie over misverstanden is hierin meegenomen. De infographic in samenwerking met onder andere het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) gemaakt en vervangt de traditionele folder over de griepprik. In de infographic zijn beelden met korte teksten zo opgesteld dat de informatie in één oogopslag toegankelijk is voor elke doelgroep. De infographic is goed ontvangen door zowel de doelgroep als huisartsen, zo blijkt uit een evaluatie in 2018 van dit nieuwe communicatiemiddel. ‘Helder en betrouwbaar’, zo luidden de reacties. De positieve reacties hebben ervoor gezorgd dat huisartsen in 2018 3,5 miljoen infographics hebben besteld. Dat is aanzienlijk meer dan in andere jaren. Voorheen bestelden ze jaarlijks zo’n 2,5 miljoen folders over de griepprik. Bijkomend voordeel voor huisartsen en de doelgroep is dat de infographic achterop de uitnodigingsbrief kan worden gedrukt. Dat scheelt de huisartsen papier en werk en de doelgroep heeft hiermee de informatie direct bij de hand. 

Sociale media

Ieder jaar verschijnen er op de sociale media veel vragen over de griepprik. Om veel gestelde vragen te beantwoorden en misverstanden rondom griepvaccinatie te weerleggen, heeft het RIVM-CvB ook in 2018 rond de griepvaccinatiecampagne 2018/2019 informatie geplaatst op de sociale media. We hebben de informatie vooral geplaatst op Twitter, Instagram en de Facebookpagina van het RIVM. 

Meer vaccins

Na een jarenlange daling van de vaccinatiegraad, bestelden huisartsen in 2018 weer meer vaccins dan in het jaar daarvoor. Daarmee lijkt de vaccinatiegraad te stabiliseren. De stevige griepgolf in het griepseizoen 2017/2018 lijkt hiervoor deels verantwoordelijk. Deze griepgolf duurde achttien weken en was hevig. Waarschijnlijk heeft dit ertoe geleid dat mensen zich voorafgaand aan het griepseizoen 2018/2019 meer dan anders hebben willen beschermen. Daarnaast hebben de toegenomen aandacht voor vaccinaties in de pers, de campagnes voor vaccinaties voor zorgmedewerkers en het aangepaste communicatiemateriaal van het RIVM-CvB waarschijnlijk een rol gespeeld bij de stabilisering van de vaccinatiegraad. Officiële cijfers over de vaccinatiegraad in 2018 volgen in 2019. 

Vooruitblik 2019

In 2019 worden in opdracht van het ministerie van VWS zogenaamde quadrivalente vaccins ingezet in het NPG. Dat wil zeggen dat in deze vaccins vier in plaats van drie griepstammen zijn opgenomen. Ook werkt het RIVM-CvB in 2019 aan de implementatie van de pneumokokkenvaccinatie. Dit vaccinprogramma wordt waar mogelijk gekoppeld aan het NPG. 

Monitor vaccinatiegraad Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) 2018 (over 2017)

Resultaten over 2017:

  • 49,9% van de doelgroep (in totaal zo’n zes miljoen mensen) heeft zich laten vaccineren
  • De hoogste vaccinatiegraad (69,6%) was onder personen van 65 jaar of ouder, die naast hun leeftijd ook een medische indicatie voor vaccinatie hadden
  • Onder personen tussen de 60 en 64 jaar zonder medische indicatie was de vaccinatiegraad het laagst (25,9%)
  • In de doelgroep met medische indicatie was de vaccinatiegraad het hoogst onder mensen met diabetes (61,9%) en het laagst onder mensen met verminderde weerstand (44,8%)

 De monitor griepvaccinatie 2017 is uitgevoerd door het Nivel Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg in opdracht van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.