Vanaf 2008 tot 2017 werd de griepvaccinatie jaarlijks aangeboden en konden medewerkers zich op 2 momenten laten vaccineren: een ochtend en een middag. Degenen die deze momenten hadden gemist konden op afspraak hun prik komen halen bij de arbocoördinator. Met deze strategie werd een vaccinatiegraad bereikt van 24%: ongeveer 220 van de 900 medewerkers. In 2010 besloten we door middel van discussieforums en presentaties de vaccinatiegraad in huis op te vijzelen. Het aantal vaccinaties steeg dat jaar naar 240 (27%), deze strategie was niet succesvol en is niet doorgezet.
In het griepseizoen 2017-2018 werden met name in het voorjaar 2018, zoveel medewerkers geveld door de griep dat patiënten moesten worden geweigerd. Naast een hoog ziekteverzuim, bezorgde dit een hoge werkdruk voor de collega’s die geen griep kregen. Om dit in 2018-2019 te voorkomen ontstond het idee om de vaccinatie actief aan te bieden. Bij de voorbereiding op de nieuwe campagne kwamen al een aantal vragen boven:
De vaccins afgeven bij de afdelingen en de afhandeling overlaten aan de leidinggevenden was een optie, maar door negatieve ervaring in het verleden (maanden later werden de vaccins nog teruggevonden in de afdelingskoelkasten) hebben we deze keuze niet gemaakt.
De nieuwe vaccinatiecampagne zag er als volgt uit.
Inmiddels was de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) ook met een campagne begonnen om alle zorgmedewerkers zich te laten vaccineren. Uit hun gegevens bleek dat landelijk maar 13% van de zorgmedewerkers zich liet vaccineren.
Poster vaccinatiecampagne
De aftrap van de campagne vond daar plaats waar de artsen en arts-assistenten ’s morgens bijeenkomen voor de overdracht. Het begon maandag 8 oktober 2018 om 7.30 uur. Hierdoor de nachtdienst nog even langs kon komen. “Zien prikken doet prikken” want bijna niemand ‘ontsnapte’ aan de prik. Direct daarna werd door 2 ploegen een route gelopen waarbij iedere afdeling werd aangedaan. Tussen de middag zaten de prikkers klaar bij het personeelsrestaurant met een tafel en aantal prints met “griepvaccinatie.” ‘s Middags werd een snelle ronde over de afdelingen gemaakt om ook avonddiensten op de verpleegafdelingen te vaccineren. Op de 2e vaccinatie dag werd al duidelijk dat 300 vaccins te weinig was en werden 100 bijbesteld. Twee weken later waren deze vaccins ook op.
Hebben al deze inspanningen nu geloond? Met toedienen van 400 (44%) vaccins hebben we een toename van 100% ten opzichte van voorgaande jaren. Het is nog lang niet het aantal wat we zouden willen, iedereen gevaccineerd, maar het is een begin. Een toename van 100% is mooi maar het zit niet in de doelgroep, verpleegkundigen in de directe zorg.
De vaccinatiegraad onder het personeel is door het actievere beleid heeft resultaat gehad. Er was een toename te zien van 100% ten opzichte van de voorafgaande jaren. Deze toename zat er echter niet bij de groep verpleegkundigen die vooral met de directe zorg bezig zijn.
Of de nieuwe strategie ook invloed heeft gehad op het ziekteverzuim is niet bekend. Dit hangt niet alleen af van de vaccinatiegraad maar ook van andere factoren zoals de ernst van het griepseizoen, het circulerende virus en de samenstelling van het vaccin.
Voor het nieuwe griepseizoen zal eerder worden begonnen met de vaccinatiecampagne, met name om de vaccinatiegraad bij de medewerkers in de directe zorg te verhogen en de motivatie van de leidinggevenden te verbeteren. Verder zal het uitgangsprincipe worden: iedereen vaccineren tenzij men een gegronde reden heeft dit niet te doen.
C. Snabilié, P&O arbo, Ziekenhuis Amstelland
Infectieziekten Bulletin, jaargang 30, themanummer Vaccinaties, nummer 3, april 2019