RIVM Magazine
Relatiemagazine RIVM
Oktober 2019 | Nummer 3
https://magazines.rivm.nl/2019/10/rivm-magazine
Het Rijksvaccinatieprogramma is van de samenleving
Hans van Vliet, programmamanager van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) bij het RIVM, hoeft niet aan te komen met het succesverhaal van polio. Die ziekte komt – dankzij het vaccin hiertegen in het RVP – vrijwel niet meer voor. “Maar er groeit nu een hele generatie op die totaal niet weet hoe de ziekte eruit ziet en hoe ernstig die is.”
Mensen bij elkaar brengen
Vaccinatie via het RVP was lang vanzelfsprekend, doordat ziektes heel zichtbaar waren in het dagelijks leven, inclusief de afname van die ziektes door vaccinatie. Zoals bekend is vaccinatie tegenwoordig veel minder vanzelfsprekend. Met als gevolg een lagere vaccinatiegraad, oftewel minder mensen die zich laten vaccineren.
De deelnemers aan de Vaccinatiealliantie, opgericht door staatssecretaris Blokhuis, willen dit patroon doorbreken. Hans van Vliet: “Mensen bij elkaar brengen, dat is het belangrijkste doel van de alliantie. We zoeken ook groepen op die niet eerder actief betrokken waren bij de vaccinatie. Vaccins zijn niet van de overheid. Iedereen heeft ermee te maken. Het RVP is van de samenleving.”
Kanker voorkomen
KWF Kankerbestrijding is een van de deelnemende organisaties aan de Vaccinatiealliantie. Sigrid Attema van KWF Kankerbestrijding: “De beste manier om kanker te bestrijden is te voorkomen dat kanker ontstaat. Dat is het meest impactvol. Voor veel soorten kanker is niet zo duidelijk hoe je het kunt voorkomen. Maar voor baarmoederhalskanker en HPV-besmetting wel. Dat kun je grotendeels voorkomen met twee keer een prik. Voor ons meer dan genoeg reden om mee te doen aan de Vaccinatiealliantie. Via brede publiekscommunicatie brengen we het belang van de HPV-vaccinatie onder de aandacht.”
Hans van Vliet: “We werken heel goed samen met KWF, met Jeugdgezondheidszorg en met al die andere partijen die betrokken zijn bij vaccinatie. Iedereen wil meewerken en meedenken.”
"Scholieren van nu zijn de ouders van de toekomst"
Jongeren
Zowel de HPV-vaccinatie als de vaccinatie tegen meningokokkenziekte zijn gericht op jongeren. “Jongeren zijn de moeilijkste groep om te bereiken met vaccineren,” zegt Hans van Vliet. Toch was de opkomst 80% bij de recente meningokokken-vaccinatie. “Het zien van de ziekte is daarbij de belangrijkste factor, denken we.” Meningokokkenziekte is een ernstige ziekte, die onder meer tot een hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging kan leiden.
Ook de opkomst bij de HPV-vaccinatie is hoger geworden. Meisjes worden al sinds 2010 ingeënt tegen het HPV-virus omdat het baarmoederhalskanker veroorzaakt. Van de meisjes die in 2006 zijn geboren, heeft bijna 65 procent de eerste prik gehaald. Dit is het hoogste percentage sinds de invoering van de vaccinatie. “Waarschijnlijk een bij-effect van de hoge opkomst bij meningokokkenvaccinatie,” denkt Van Vliet. “Ook de campagne van KWF Kankerbestrijding droeg eraan bij. Het besef ‘vaccins beschermen’ neemt toe.”
Feiten in plaats van fabels
Sigrid Attema van KWF Kankerbestrijding ziet nog een belangrijke rol voor de leden van de Vaccinatiealliantie. “In het publieksdebat is er helaas veel ruimte voor fabels, mede onder invloed van social media. Doel in de samenwerking is zeker ook dat feitelijk juiste informatie goed beschikbaar en vindbaar is. Samen kunnen we met goed toegankelijke, afgestemde boodschappen op de juiste kanalen nog veel bereiken.”
Samenwerken met scholen
Topprioriteit voor Hans van Vliet heeft de vaccinatie van scholieren. “Bij vaccinatie tegen meningokokkenziekte en HPV is nog veel winst in de vaccinatiegraad te behalen. In andere landen werkt de overheid nauw samen met scholen bij de vaccinaties. Voor ons liggen daar kansen, want hier gebeurt dat nauwelijks. Een werkgroep vanuit de Jeugdgezondheidszorg kijkt daar nu naar. Die investering komt dubbel terug, want scholieren van nu zijn de ouders van de toekomst.”
|
Boeren en buren werken samen aan luchtmetingen
“Bij het uitdelen van de meetsensoren aan de deelnemers voor de proefmetingen maakten we de opmerking: wie als eerste de sensor aansluit en data doorgeeft… De dag erna om 12 uur kwamen de gegevens van de eerste deelnemer al binnen!” Marita Voogt, projectleider RIVM van het citizen science project ‘Boeren en buren’ is tevreden over het verloop van het project tot nu toe. “De inzet van iedereen is bewonderenswaardig,” vindt ze.
Meten is begonnen
In oktober zijn de metingen echt van start gegaan, op ruim 30 locaties. Boeren en burgers in Venray meten een jaar lang de luchtkwaliteit. De metingen vinden plaats op en rondom veehouderijen, bij omwonenden en langs de A73. De deelnemers meten fijn stof, ammoniak en stikstofdioxide. Daarbij krijgen ze hulp van de gemeente Venray, de provincie Limburg en het RIVM.
Citizen science: vragen van deelnemers
“Ik vind openheid belangrijk en ik wil graag weten wat er nu echt gebeurt. Als veehouder draag ik bij aan fijn stof, maar om hoeveel gaat het echt? Alles wordt nu berekend in een model, maar ik wil het graag in metingen zien.” Dat zegt veehouder Martien van Kempen, een van de deelnemers aan het project Boeren en buren. “Daarbij is het belangrijk dat deelnemers de metingen op dezelfde manier interpreteren, daar hebben we het RIVM bij nodig.”
In dit citizen science-project zijn vragen van de deelnemers het uitgangspunt. Citizen science houdt in dat burgers actief bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek, anders dan als respondent of proefpersoon. Marita Voogt: “De deelnemers bleken vragen te hebben als: tot welke afstand tot de bron heeft een stof nog invloed? Hoelang duurt het voordat het effect is afgenomen? De vragen van de deelnemers zijn dezelfde als die van de wetenschappers.”
Geurhinder
Een belangrijke vraag van de omwonenden ging over de geurhinder die ze ondervinden. “Dat was een lastige, want geur is moeilijk te meten,” zegt Voogt. “De sensoren die we gebruiken in dit onderzoek kunnen het in elk geval niet. Gelukkig vonden we daar een oplossing voor.” Als alternatief gebruiken de deelnemers een app. Ze laten via de app weten wanneer ze iets ruiken. Dat kan dan achteraf aan de gemeten stoffen gekoppeld worden.
Ook Mia Wegh neemt deel aan het project. Zij is omwonende en daarnaast contactpersoon namens de andere inwoners die meedoen. “Meten is weten, daarom doe ik mee. Ik wil weten hoe het nu echt zit met de verschillende stoffen bij ons in de omgeving. En samenwerken met een officiële instantie als het RIVM is belangrijk om iets voor elkaar te krijgen.”
Marita Voogt verduidelijkt de rol van het RIVM in dit project. “We begeleiden en faciliteren de deelnemers bij het meten. Ook helpen we bij de duiding van de meetresultaten. En we zijn verbinder tussen de deelnemende partijen. Maar het RIVM bepaalt het beleid niet, dat is aan de gemeente of provincie.”
"Om goed samen te werken hoef je geen vrienden te zijn."
Het RIVM onderzoekt in dit project ook de invloed van het samen meten op de onderlinge relaties en samenwerking tussen boeren, omwonenden en de gemeente.
De metingen zijn te volgen op het dataportaal van de website Samen meten aan luchtkwaliteit. Alle resultaten en de duiding ervan worden eerst met de deelnemers besproken. Daarna worden de resultaten gepubliceerd.
Spannend project
Alles bij elkaar is ‘Boeren en buren’ een spannend project, vindt Marita Voogt. “In gesprekken merk ik dat het mensen echt raakt. Ze hebben last van een bepaalde geur, of maken zich zorgen over hun gezondheid. En de boeren willen het graag goed doen voor de omgeving. Maar ze moeten ook investeringen terugverdienen om niet kopje onder te gaan. En ze hebben last van de regelgeving.” Zoals een deelnemende boer zei: “Regelgeving zit innoveren in de weg.”
Inwoner Mia Wegh: “Om goed samen te werken hoef je geen vrienden te zijn. Ik vind het mooi om via dit project mensen te ontmoeten met wie je anders niet in contact komt.”
Meer informatie:
110 jaar RIVM: dagelijks werk
Het begon in 1909...
Al 110 jaar zet het RIVM zich in voor een gezonde bevolking in een gezonde leefomgeving. Deze fotoserie geeft een inkijkje in het dagelijks werk op het vroegere RIVM. Wetenschappers, laboranten en ondersteunende medewerkers met passie voor hun werk. Dát is in die 110 jaar niet veranderd.
Op de foto: 1917 – laboranten van de Bacteriologisch-biologische Afdeling in het Sterrenbos Utrecht
In 1909 begon het RIVM met een kleine groep onderzoekers die cholera en andere ernstige ziektes bestreden. Levens redden was hun belangrijkste drijfveer. De werkomstandigheden in het laboratorium zijn moeilijk. De onderzoekers zijn met veel te weinig voor het werk dat er is. Ze werken in een te kleine ruimte. Daarbij neemt het werkaanbod snel toe.
De laboranten op de foto werken in het ‘Centraal Laboratorium ten behoeve van het Staatstoezicht’ in het complex Sterrenbos aan de Catharijnesingel in Utrecht. Dit was de voorloper van het huidige RIVM.
Difterieonderzoek in het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid, Sterrenbos Utrecht
Op de foto: 1950 – laboranten bezig met difterieonderzoek
De ziekte difterie (ook bekend als ‘kroep’) wordt veroorzaakt door een bacterie, die via hoesten van mens op mens wordt overgebracht. Difterie was vroeger een van de meest voorkomende doodsoorzaken bij kinderen. In 1957 werd het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) ingevoerd. Daarin zat het DKTP-vaccin, met de D van difterie. Sinds kinderen gevaccineerd worden tegen de ziekte, komt deze nauwelijks meer voor in Nederland.
Ook vandaag de dag is het DKTP-vaccin onderdeel van het RVP.
In 1934 was het Centraal Laboratorium met het Rijks-Serologisch Instituut gefuseerd tot het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid (RIV).
Vaccin tegen tuberculose
Op de foto: 1950 – dhr. H.P. Landsberg (arts) en mw. A.W. de Lind van Wijngaarden
Zij werkten op het laboratorium van de afdeling Serologie en Vaccinologie. De afdeling hield zich onder meer bezig met de productie van het BCG (Bacillus Calmette-Guérin)-vaccin tegen tuberculose.
Tegenwoordig komt tuberculose in Nederland elk jaar bij ongeveer 800 mensen voor. De ziekte is meestal te behandelen met een combinatie van verschillende antibiotica.
Milieu-onderzoek in een meetwagen
Op de foto: 1960 - de heer Prins onderzoekt monsters in de meetwagen
Vanaf de zestiger jaren van de vorige eeuw is duidelijk dat water en lucht er niet goed voorstaan. De massale vissterfte door vergiftiging van de Rijn met endosulfan en de luchtverontreiniging in het Rijnmondgebied leiden in 1969 tot de oprichting van landelijke en regionale meetnetten.
In 1972 levert het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid (RIV) een essentiële bijdrage aan het eerste Nederlandse milieubeleidsplan, de Urgentienota Milieuhygiëne, waarin een relatie wordt gelegd tussen milieu en volksgezondheid. Vanwege de expertise van het RIV met geautomatiseerde dataverwerking wordt het instituut in 1973 aangewezen als Nationaal referentiecentrum voor meting van luchtverontreiniging. Veel RIVM-medewerkers zetten zich vanaf die tijd in voor een schoon milieu en leefomgeving.
In 1984 werd de ‘M’ aan de naam toegevoegd, aanvankelijk als Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Dit werd later gewijzigd in de huidige naam: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
De labjassen weer schoon en netjes
Op de foto: 1962 – de linnenkamer op zolder van het U-gebouw in Bilthoven.
Het vroegere RIVM had veel zaken in eigen huis, of beter gezegd op eigen terrein. De spil van herstelwerkzaamheden van de bedrijfskleding, vaak de witte ‘labjassen’, was de linnenkamer. Ook had het RIVM een eigen instrumentmakerij en een eigen spoelkeuken, waar lab-apparatuur werd gereinigd en gesteriliseerd.
Succesvolle aanpak voor gezondere leefstijl bij mensen met overgewicht
Een gezonde leefstijl en een blijvende gedragsverandering. Dat kunnen mensen met overgewicht bereiken via de zogeheten gecombineerde leefstijlinterventie. Huisarts Karolien van den Brekel van Julius Gezondheidscentra in Leidsche Rijn, Utrecht: “Ik heb nu echt iets om mijn patiënten naar te verwijzen. Omdat de gecombineerde leefstijlinterventie vergoed wordt, kan ik overgewicht nog beter bespreekbaar maken.”
Succesvolle aanpak voor gezondere leefstijl bij mensen met overgewicht
De gecombineerde leefstijlinterventie voor overgewicht - een pakket van maatregelen op leefstijlgebied - valt sinds 2019 onder de basisverzekering. Deelnemers betalen geen eigen risico.
Een goede stap, als je bedenkt dat de helft van de volwassen Nederlanders overgewicht heeft, waarvan 15% ernstig overgewicht (obesitas). 3,5 miljoen Nederlanders hebben vanwege overgewicht een verhoogde kans op slaapapneu, artrose, hart- en vaatziekten en diabetes type 2.
In twee jaar naar een gezonde leefstijl
Tegenwoordig is het mogelijk voor huisartsen en medisch specialisten om mensen met ernstig overgewicht door te verwijzen naar de gecombineerde leefstijlinterventie. Wat houdt dat in? Deelnemers krijgen twee jaar lang advies en begeleiding bij gezonde voeding en het aanleren van eetgewoontes. Maar ook gezond bewegen volgens de richtlijn Gezond bewegen is onderdeel van het programma. Deelnemers krijgen begeleiding om dit alles in te passen in hun dagelijks leven én blijvend hun gedrag te veranderen om de gezonde leefstijl te behouden.
Hulp van de gemeente
Jorn van Harwegen den Breems is projectmanager van HealthyLIFE in de gemeenten Sittard-Geleen, Stein, Maasgouw, Roermond en Roerdalen. Volgens hem is het van wezenlijk belang dat huisartsen, zorgverzekeraars en gemeenten goed samenwerken om dit soort leefstijlinterventies te laten slagen. Het daadwerkelijke sporten of bewegen wordt niet vergoed door de basisverzekering. “Binnen het HealthyLIFE-project bekostigt de gemeente daarom het 14 weken durende beweegprogramma voor de deelnemers. In deze 14 weken kijkt de buurtsportcoach samen met de deelnemer naar fysieke mogelijkheden, financiële mogelijkheden en interesses van de deelnemer. De buurtsportcoach zorgt dan dat de deelnemer terechtkomt bij het bestaande sport- en beweegaanbod, om daar zelf door te gaan met bewegen.”
"De buurtsportcoach zorgt dat de deelnemer terechtkomt bij het bestaande sport- en beweegaanbod"
Erkenning en vergoeding: hoe werkt dat?
Op dit moment worden de leefstijlinterventies Beweegkuur, Coaching op Leefstijl (CooL) en SLIMMER vergoed vanuit de basisverzekering. Hier is een uitgebreid traject aan vooraf gegaan. De leefstijlinterventies gaan door een soort ‘wasstraat’, het erkenningstraject van het RIVM (zie kader).
Vanaf de erkenning ‘Eerste aanwijzingen voor effectiviteit’ kan een leefstijlinterventie vergoed worden vanuit de basisverzekering. Zorginstituut Nederland en Zorgverzekeraars Nederland bepalen dit.
Het RIVM begeleidt het erkenningstraject en geeft informatie over de interventies op Loketgezondleven.nl. Hier staat ook uitgebreide informatie voor gemeenten, zorgprofessionals en interventie-eigenaren over hoe je met de gecombineerde leefstijlinterventie aan de slag kunt gaan.
Nationaal Preventieakkoord
De gecombineerde leefstijlinterventie is een van de maatregelen uit het Nationaal Preventieakkoord om overgewicht aan te pakken. Volwassenen met overgewicht krijgen hiermee zorg en ondersteuning op maat.
Het ministerie van VWS, Zorginstituut Nederland, Zorgverzekeraars Nederland, Nederlandse Zorgautoriteit en het RIVM zetten zich samen in om de interventie beschikbaar en bereikbaar te maken.
Het RIVM volgt de resultaten van de gecombineerde leefstijlinterventie op de voet in de komende jaren. Zo wordt duidelijk of deze (kosten)effectief is en of er aanvullend aanbod nodig is voor specifieke doelgroepen.
Leefstijlinterventies: van idee naar erkenning
Het RIVM werkt samen met het Nederlands Jeugdinstituut, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, het Kenniscentrum Sport, MOVISIE, Trimbos-instituut en Vilans bij het beoordelen van de kwaliteit van (leefstijl)interventies.
Deze organisaties beoordelen interventies volgens dezelfde eenduidige criteria en presenteren de beoordeelde interventies op hun websites.
Meer informatie
Gecombineerde leefstijlinterventie
Wil je weten wat het RIVM nog meer biedt ter ondersteuning van het Nationaal Preventieakkoord en de aanpak van overgewicht? Kijk op de startpagina overgewicht Loketgezondleven.nl. Hier staan cijfers, kennis en tools voor gemeenten, GGD’en en andere professionals die betrokken zijn bij de lokale aanpak overgewicht.
Gepromoveerd
Het RIVM staat midden in de maatschappij, én midden in de wetenschap. Als wetenschappelijk instituut voeren we zelf veel onderzoek uit of we dragen daaraan bij. Zo ontwikkelen we kennis waarmee we onze rol als betrouwbare adviseur voor de overheid goed kunnen blijven vervullen. Ook onze promovendi zijn daarbij onmisbaar. In RIVM Magazine vindt u een overzicht van gepromoveerde medewerkers.
Eén promotie-onderzoek in de afgelopen tijd was extra bijzonder. Lany Slobbe promoveerde postuum, na zijn onverwachte overlijden in 2018.
Gepromoveerd
Patiëntgegevens na vertrek uit ziekenhuis ook meenemen voor een beter kwaliteitsoordeel van ziekenhuizen
Op 12 juni 2019 promoveerde Lany Slobbe postuum aan de Tilburg University op zijn proefschrift ‘Working with Administrative Health Data'. Lany Slobbe is op 27 februari 2018 geheel onverwacht overleden aan meningokokkenziekte (de type W-bacterie).
Lany Slobbe koppelde in diverse studies administratieve zorgdata aan elkaar. Hij toonde onder andere aan dat ziekenhuissterfte als indicator voor de kwaliteit van een ziekenhuis verbetert, wanneer via gekoppelde data ook een periode van 30 dagen tot een jaar na ontslag uit het ziekenhuis wordt meegenomen. Lany analyseerde ook de sterk stijgende levensverwachting vanaf 2002 en maakte aannemelijk dat investeringen in de zorg voor ouderen vanaf 2001 verantwoordelijk waren voor die stijging.
Beroertezorg
Hij vond verder dat sterfte na een beroerte lager ligt in ziekenhuizen met een hoger volume aan beroertezorg. Er kunnen dus levens gered worden wanneer patiënten met een beroerte worden opgenomen in ziekenhuizen met een groter zorgvolume.
Regionale zorgkosten
Uit een studie naar regionale verschillen in zorggebruik en -kosten blijkt dat die in grote mate samenhangen met gezondheidsverschillen tussen regio’s. Daaruit kan worden afgeleid dat het terugdringen van regionale kostenverschillen geen voor de hand liggende strategie is om de nationale zorguitgaven te beheersen.
Geneesmiddelengebruik
Lany bestudeerde ook verzekeringsdata over het gebruik van geneesmiddelen. Die gegevens blijken betrouwbare schattingen op te leveren van ziekteprevalenties (aantal gevallen van een bepaalde ziekte in een bepaald gebied) aangaande diabetes, hartfalen en COPD.
Algemene conclusie
Uit de studies blijkt dat gekoppelde administratieve zorggegevens meerwaarde opleveren voor een verdiept inzicht in de volksgezondheid en gezondheidszorg. In die zin opent het proefschrift van Lany Slobbe nieuwe horizonten in het zorgonderzoek.
(voormalig) RIVM-collega’s en promotoren Johan Polder en Hans van Oers: “We hopen dat velen in navolging van onze onvergetelijke collega deze horizonten verder zullen gaan verkennen.”
Lany Slobbe studeerde Environmental Science aan Wageningen University, waarna hij tien jaar werkzaam was als journalist/redacteur voor o.a. het Wagenings U-blad en het Landbouwkundig Tijdschrift. Sinds 1997 werkte hij als database specialist bij Agora Software te Culemborg. In 2001 startte hij als datamanager bij de afdeling Public Health Forecasting van het RIVM, laatstelijk als projectmanager Cost-of-illness. Bij het departement Tranzo van Tilburg University werkte hij als science practitioner aan zijn proefschrift. Geheel onverwacht overleed Lany vlak voor het laatste overleg met zijn promotoren.
Johan Polder lichtte het onderzoek toe tijdens deze bijzondere academische zitting, waarna leden van de promotiecommissie hun bevindingen weergaven. De bul is overhandigd aan mevrouw Klink, de weduwe van Lany.
Promotoren: prof. dr. J.J. (Johan) Polder en prof. dr. ing. J.A.M. (Hans) van Oers
Proefschrift: Working with Administrative Health Data.
Shalenie den Braver wint prijs voor beste proefschrift Toxicologie
Op 13 juni 2019 ontving RIVM-onderzoeker Shalenie den Braver-Sewradj de Joep van den Bercken prijs voor het beste proefschrift van 2018 binnen het vakgebied van de toxicologie.
Den Bravers promotieonderzoek bij de Vrije Universiteit Amsterdam ging over de verschillen tussen individuen met betrekking tot het omzetten van medicatie door de lever. Aanleiding voor dit onderzoek is het fenomeen van idiosyncratische geneesmiddelen-geïnduceerde leverschade. Dit is een vorm van leverschade die bij heel weinig mensen optreedt, waardoor deze vaak niet wordt gedetecteerd in klinische studies. Een reden hiervoor zou kunnen zijn dat de lever van elk persoon met net andere snelheid een medicijn omzet in (on)schadelijke metabolieten.
Shalenie den Braver onderzocht cellen van verschillende donoren. Daarin ontdekte ze dat er grote variatie zit in hoe snel medicatie gebioactiveerd/gedetoxificeerd wordt. Het bijzondere is ook dat dit allemaal in vitro, dus buiten het menselijk lichaam, bepaald kon worden.
Dit onderzoek kan bijdragen aan het identificeren van mensen die gevoelig kunnen zijn voor (idiosyncratische) geneesmiddelen-geïnduceerde leverschade.
De promotie vond plaats op 20 februari 2018. Het onderzoek kwam onafhankelijk van het RIVM tot stand. Het onderzoek was bij de VU Amsterdam, in samenwerking met internationale partners.
De Joep van den Berckenprijs is ingesteld als eerbetoon aan de Utrechtse neurotoxicoloog prof.dr. Joep van den Bercken. De Nederlandse Vereniging voor Toxicologie reikt de prijs jaarlijks uit voor het beste proefschrift in het gehele vakgebied.
Populatiemanagement evalueren
Op 21 juni 2019 promoveerde Roy Hendrikx met zijn proefschrift ‘Measuring Populations: In search of methods to evaluate health and experienced quality of care’ aan de universiteit van Tilburg. Het proefschrift toont aan dat in de huidige initiatieven voor populatiemanagement niet alle onderdelen van het concept om zorg duurzaam te organiseren, de zogenaamde Triple Aim, worden meegenomen.
Stijgende zorgkosten, een veranderende zorgvraag en verschillen in de geleverde kwaliteit van zorg hebben ervoor gezorgd dat Populatie Management (PM) steeds meer als een oplossing wordt gezien binnen de zorgsector. Het doel van PM-initiatieven is om de volksgezondheid te verbeteren, de kwaliteit van zorg te verhogen en om de groeiende kosten te verminderen. Dit wordt ook wel de Triple Aim genoemd. De evaluatie van PM-initiatieven is belangrijk om de voortgang vast te stellen en om beleid te sturen.
Er zijn echter nog stappen die genomen moeten worden om evaluaties van de Triple Aim verder te verbeteren. Ten eerste is meer aandacht nodig voor het maken en gebruiken van instrumenten die de hele lading dekken van de Triple Aim. Ten tweede zouden evaluaties op meerdere niveaus moeten plaatsvinden. Instrumenten gericht op het populatieniveau zijn belangrijk voor het benchmarken van PM-initiatieven, maar instrumenten die zich specifiek richten op het niveau van een interventie kunnen kleinere veranderingen sneller meten. Ten derde zou data tussen instituten moeten worden gedeeld. Ten vierde is het waardevol om het gebruik van generieke (online) data te blijven verkennen.
Het proefschrift laat zien dat bestaande instrumenten, zoals de Short Form 12 en Zorgkaart, voor gezondheid en kwaliteit van zorg als startpunt gebruikt kunnen worden. Ze dekken alleen nog niet de gehele breedte van de Triple Aim en er zijn dan ook nog verbeterpunten voor het gebruik binnen populaties.
Promotoren: prof. dr. C.A. Baan, prof. dr. D. Ruwaard
Copromotoren: dr. H.W. Drewes, dr. M.D. Spreeuwenberg
Proefschrift: Measuring Populations: In search of methods to evaluate health and experienced quality of care.
Wat kunnen rivieren voor je doen?
Op 18 september 2019 promoveerde Remon Koopman op het proefschrift ‘What can rivers do for you? Approaches for quantifying riverine ecosystem services’ bij de Radboud Universiteit.
Riviersystemen hebben waardevolle maatschappelijke functies en leveren diensten zoals de voorziening van drinkwater, biomassa en de mogelijkheden voor scheepvaart en recreatie. Dit zijn zogenaamde ecosysteemdiensten.
In het ‘Ruimte voor de Rivier’-programma is een reeks van strategieën en maatregelen ingevoerd om de functies en diensten van riviersystemen te beschermen. Remon Koopman bracht via het kwantificeren en modelleren van de ecosysteemdiensten in beeld wat de effecten van het programma en de beheermaatregelen zijn geweest op waarde van de ecosysteemdiensten.
Het onderzoek van Remon Koopman maakt deel uit van het NWO programma RiverCare.
Promotoren: prof. dr. R.S.E.W. Leuven, prof. dr. A.M. Breure
Copromotoren: dr. H.J.R. Lenders, dr. ir. D.C.M. Augustijn (UT)
Proefschrift: ‘What can rivers do for you? Approaches for quantifying riverine ecosystem services’
Zichtbare groei op het Utrecht Science Park
Op het Utrecht Science Park trekken sinds juni van dit jaar vier betonnen torens de aandacht. Het zijn de 74,5 meter hoge betonkernen voor de achttien etages tellende nieuwbouw voor het RIVM en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG).
De vier betonkernen zijn dit voorjaar gebouwd volgens de methode van glijbekisting. Het bouwbedrijf MEET Strukton heeft hieraan acht weken lang onafgebroken gewerkt. In de kernen komen onder andere trappenhuizen, liftschachten en techniekruimten. De kernen fungeren bovendien als draagconstructie voor de toren.
In juli is MEET Strukton gestart met de opbouw van de gevel van de toren om de kernen heen. De gevelpanelen die hiervoor worden gebruikt wegen 17 ton per stuk. De panelen worden op hun plek gebracht met behulp van topkranen die bovenop de kernen staan. In een latere bouwfase wordt de gevel omkleed met een zogenoemde voile, een ‘tweede huid’ van glas.
Een gebouw waarin mens en milieu centraal staan
De werkzaamheden van het RIVM en het CBG bepalen het ontwerp. Zo nodigt de heldere en open structuur van het gebouw uit tot samenwerken, kennis uitwisselen en elkaar gepland en ongepland ontmoeten.
Het gebouw voldoet aan hoge duurzaamheidskenmerken, voor het gebouw en de exploitatie ervan. Op deze manier bekleden het RIVM en het CBG een voorbeeldfunctie op het gebied van duurzaam bouwen en een duurzame exploitatie. Dit sluit aan bij de duurzaamheidsambities in het werk van het RIVM en het CBG.
Het casco van de techniekruimte aan de oostzijde van het gebouw is grotendeels gereed. In de kelder hiervan zijn warmtepompen geplaatst. De warmtepompen zijn een belangrijk onderdeel van de installatie voor koeling en verwarming van het gebouw.
Feiten en cijfers
Hoogte gebouw: 80 meter
Aantal verdiepingen: 18
Vloeroppervlak: ca. 80.000 m2
Aantal werkplekken: 1676
Aantal vergaderzalen: 25
Aantal ontmoetingspleinen: 5
De bouw volgen?
De gevel wordt opgebouwd, de verdiepingsvloeren worden gelegd. De groei van het gebouw is steeds meer zichtbaar. In oktober worden ook de betonkernen gebouwd voor de zijvleugel ten zuiden van de toren. De voortgang van de bouw is dagelijks te volgen via webcambeelden.
MEET Strukton bouwt in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan de nieuwe huisvesting voor het RIVM en het CBG. Ook de Commissie Genetische Modificatie (COGEM) neemt haar intrek in dit nieuwe gebouw. Meer informatie over het nieuwbouwproject voor het RIVM, het CBG en de COGEM vindt u op de website https://www.wegtotdewetenschap.nl.