Een gezonde leefstijl en een blijvende gedragsverandering. Dat kunnen mensen met overgewicht bereiken via de zogeheten gecombineerde leefstijlinterventie. Huisarts Karolien van den Brekel van Julius Gezondheidscentra in Leidsche Rijn, Utrecht: “Ik heb nu echt iets om mijn patiënten naar te verwijzen. Omdat de gecombineerde leefstijlinterventie vergoed wordt, kan ik overgewicht nog beter bespreekbaar maken.”
De gecombineerde leefstijlinterventie voor overgewicht - een pakket van maatregelen op leefstijlgebied - valt sinds 2019 onder de basisverzekering. Deelnemers betalen geen eigen risico.
Een goede stap, als je bedenkt dat de helft van de volwassen Nederlanders overgewicht heeft, waarvan 15% ernstig overgewicht (obesitas). 3,5 miljoen Nederlanders hebben vanwege overgewicht een verhoogde kans op slaapapneu, artrose, hart- en vaatziekten en diabetes type 2.
Tegenwoordig is het mogelijk voor huisartsen en medisch specialisten om mensen met ernstig overgewicht door te verwijzen naar de gecombineerde leefstijlinterventie. Wat houdt dat in? Deelnemers krijgen twee jaar lang advies en begeleiding bij gezonde voeding en het aanleren van eetgewoontes. Maar ook gezond bewegen volgens de richtlijn Gezond bewegen is onderdeel van het programma. Deelnemers krijgen begeleiding om dit alles in te passen in hun dagelijks leven én blijvend hun gedrag te veranderen om de gezonde leefstijl te behouden.
Jorn van Harwegen den Breems is projectmanager van HealthyLIFE in de gemeenten Sittard-Geleen, Stein, Maasgouw, Roermond en Roerdalen. Volgens hem is het van wezenlijk belang dat huisartsen, zorgverzekeraars en gemeenten goed samenwerken om dit soort leefstijlinterventies te laten slagen. Het daadwerkelijke sporten of bewegen wordt niet vergoed door de basisverzekering. “Binnen het HealthyLIFE-project bekostigt de gemeente daarom het 14 weken durende beweegprogramma voor de deelnemers. In deze 14 weken kijkt de buurtsportcoach samen met de deelnemer naar fysieke mogelijkheden, financiële mogelijkheden en interesses van de deelnemer. De buurtsportcoach zorgt dan dat de deelnemer terechtkomt bij het bestaande sport- en beweegaanbod, om daar zelf door te gaan met bewegen.”
"De buurtsportcoach zorgt dat de deelnemer terechtkomt bij het bestaande sport- en beweegaanbod"
Op dit moment worden de leefstijlinterventies Beweegkuur, Coaching op Leefstijl (CooL) en SLIMMER vergoed vanuit de basisverzekering. Hier is een uitgebreid traject aan vooraf gegaan. De leefstijlinterventies gaan door een soort ‘wasstraat’, het erkenningstraject van het RIVM (zie kader).
Vanaf de erkenning ‘Eerste aanwijzingen voor effectiviteit’ kan een leefstijlinterventie vergoed worden vanuit de basisverzekering. Zorginstituut Nederland en Zorgverzekeraars Nederland bepalen dit.
Het RIVM begeleidt het erkenningstraject en geeft informatie over de interventies op Loketgezondleven.nl. Hier staat ook uitgebreide informatie voor gemeenten, zorgprofessionals en interventie-eigenaren over hoe je met de gecombineerde leefstijlinterventie aan de slag kunt gaan.
De gecombineerde leefstijlinterventie is een van de maatregelen uit het Nationaal Preventieakkoord om overgewicht aan te pakken. Volwassenen met overgewicht krijgen hiermee zorg en ondersteuning op maat.
Het ministerie van VWS, Zorginstituut Nederland, Zorgverzekeraars Nederland, Nederlandse Zorgautoriteit en het RIVM zetten zich samen in om de interventie beschikbaar en bereikbaar te maken.
Het RIVM volgt de resultaten van de gecombineerde leefstijlinterventie op de voet in de komende jaren. Zo wordt duidelijk of deze (kosten)effectief is en of er aanvullend aanbod nodig is voor specifieke doelgroepen.
Leefstijlinterventies: van idee naar erkenning
Het RIVM werkt samen met het Nederlands Jeugdinstituut, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, het Kenniscentrum Sport, MOVISIE, Trimbos-instituut en Vilans bij het beoordelen van de kwaliteit van (leefstijl)interventies.
Deze organisaties beoordelen interventies volgens dezelfde eenduidige criteria en presenteren de beoordeelde interventies op hun websites.
Gecombineerde leefstijlinterventie
Wil je weten wat het RIVM nog meer biedt ter ondersteuning van het Nationaal Preventieakkoord en de aanpak van overgewicht? Kijk op de startpagina overgewicht Loketgezondleven.nl. Hier staan cijfers, kennis en tools voor gemeenten, GGD’en en andere professionals die betrokken zijn bij de lokale aanpak overgewicht.