Rekenvoorschrift Omgevingsveiligheid

Het rekenvoorschrift bestaat uit verschillende modules. Daarin staat de rekenwijze voor het bepalen van de afstand tot het plaatsgebonden risico en voor het bepalen van de aandachtsgebieden voor de activiteiten uit bijlage VII en paragraaf 5.1.2.5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl).

Ook de rekenmethode voor transport is te vinden in het rekenvoorschrift. Deze methode wordt niet aangewezen bij de invoering van de Omgevingswet. De rekenmethode voor de risico’s van windturbines wordt met de invoering van de Omgevingswet wel van kracht. Deze rekenmethode is opgenomen als Module IV in het Rekenvoorschrift Omgevingsveiligheid. 

Het nieuwe rekenvoorschrift Omgevingsveiligheid maakt duidelijk onderscheid tussen de rekenregels (dus hoe er moet worden gerekend) en achtergrondinformatie. De rekenregels staan in de modules. Deze bestaan uit bijvoorbeeld faalfrequenties en invoerwaarden. In de toelichting staat  achtergrondinformatie over de verschillende softwarepakketten en modules. Dit gaat bijvoorbeeld over de gekozen parameters of de afleiding van de faalfrequenties. Ook staan er in de toelichting rekenvoorbeelden. 

Met de  Omgevingswet verandert ook de terminologie.  Ook op deze veranderingen is het rekenvoorschrift aangepast.  Het berekenen van de fN-curve is bijvoorbeeld niet meer verplicht. Deze informatie staat dan ook niet meer in de modules, maar is verplaatst naar de toelichting. Op deze manier is de informatie nog wel beschikbaar.

De toelichting is beschikbaar op https://omgevingsveiligheid.rivm.nl/rekenvoorschrift-omgevingsveiligheid.

Heeft u nog vragen of opmerkingen over het rekenvoorschrift? Mail deze dan naar omgevingsveiligheid@rivm.nl

Studenten ondersteunen Omgevingsveiligheid

tom de pater.png

Mijn naam is....

 

...Tom de Pater en ik studeer Integrale Veiligheidskunde in Den Bosch. Tijdens mijn stage heb ik gekeken naar de externe veiligheid van verpleeghuizen. Met interviews heb ik de huidige situatie in kaart gebracht en nagedacht over mogelijk aanvullende maatregelen. Zo ontstaat uiteindelijk een overzicht van de mogelijkheden/handvaten tot het bieden van veiligheid aan verpleeghuizen bij een ongeval met gevaarlijke stoffen. 

...Soraya Santaris en ik doe de opleiding Communicatie & Multimedia Design in Den Haag. Tijdens mijn afstudeerstage bij het RIVM ben ik bezig geweest met een herontwerp van de Maatregelenwiki. Ik heb onderzoek gedaan naar de organisatie, doelgroep en huidige demo-versie. Daarmee kan er een herontwerp komen dat zowel voldoet aan de wensen en behoeften van de organisatie als van de doelgroep. 

 

....Kevin Heinst en ik doe de opleiding Integrale Veiligheidskunde aan het Saxion in Deventer. Tijdens mijn afstudeerstage heb ik onderzoek gedaan naar de manier waarop aanwezige mensen op buitenevenementen beschermd kunnen worden tegen de gevolgen van een ongeval met gevaarlijke stoffen. 

 

Voorbeeldmaatregelen

Een groep van vijf tweedejaars studenten Integrale Veiligheidskunde van de hogescholen Saxion (Deventer) en Artesis Plantijn (Antwerpen) verzamelde voorbeelden voor de maatregelenwiki. De opdracht luidde:  

Het RIVM werkt aan een maatregelenwiki omgevingsveiligheid ter aanvulling op het handboek omgevingsveiligheid. De bedoeling is dat de maatregelenwiki praktijkvoorbeelden bevat van maatregelen die bescherming bieden aan aanwezigen in de buurt van activiteiten met gevaarlijke stoffen.  De studenten hebben hiervoor voorbeelden van maatregelen verzameld. 

Wat hebben jullie precies onderzocht?

We hebben onderzocht welke maatregelen LPG-tankstations en de omgeving nemen. We kwamen tot de conclusie dat er veel bedrijven binnen het explosie-aandachtsgebied lagen, dus dat hebben we ook meegenomen in ons onderzoek. We hebben gekeken of de bedrijven bekend waren met de gevaren van het LPG tankstation. 

Wat wisten jullie nog niet over externe veiligheid?

We wisten niet dat de omgevingsdienst slechts advies geeft aan de gemeente. De gemeente verleent  uiteindelijk de vergunning. Ook waren we ons er niet van bewust dat er veel organisaties achter deze beslissingen zitten en hoeveel maatregelen er bij een tankstation worden genomen.  

Wat viel jullie op?

Het viel ons op dat de omliggende bedrijven  zich weinig bewust was van de risico’s en gevaren.  We kwamen zelfs medewerkers van tankstations tegen in ons onderzoek die niet wisten dat er een vulpunt was en wat de gevaren daarvan zijn. Tankstations met minder dan 25 werknemers mogen blijkbaar zelf een BHV-plan invullen. Het leek ons logischer als alle tankstations hetzelfde BHV-plan hebben. 

Heeft de uitkomst van jullie onderzoek invloed op de manier waarop je nu naar je eigen omgeving kijkt? 

*Niet direct,  maar we zouden het wel gek vinden om op een industrieterrein te wonen en te weten dat er weinig kennis is over externe veiligheid. Als we nu langs een tankstation rijden, realiseren we ons hoeveel hoeveel maatregelen er genomen worden. 

Jullie hebben deze opdracht gelijktijdig uitgevoerd met 16 studenten van de Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen. Onlangss hebben jullie hun eindpresentaties bijgewoond. Wat viel jullie op? 

Zij waren meer gericht op Seveso-bedrijven. Wel was het in beide landen lastig om de juiste informatie en personen te vinden. We waren op zoek naar concrete maatregelen,maar die waren lastig te vinden. We misten websites met een duidelijk overzicht. 

Wat zijn jullie aanbevelingen?

Stel bedrijven die zich in de buurt van een tankstation willen vestigen en bestaande bedrijven  op een eenvoudige manier op de hoogte van de risico’s. Misschien door een introductie en een simpele folder. Aan de kant van het tankstation moeten bedrijven zo min mogelijk activiteit hebben.  Verder zouden wij met een vrijwillige enquête om de 3 jaar meer inzicht willen krijgen in  verbeteringen voor de toekomst. 

Met dank aan: Jurre Deuzeman, Freek Richters, Evi van Raalte, Miriam van Oudheusden en Mark Tiebot.   

Workshops Maatregelenwiki

De eerste workshop vindt plaats op dinsdag 21 september van 11.30 tot 12.30u.  Het thema van deze workshop is ‘Het vertalen van (bescherm)doelen naar de praktijk’. Tijdens een interactieve sessie vertellen we eerst meer over beschermdoelen. Daarna nemen we je mee in hoe beschermdoelen in de praktijk werken. De sessie wordt afgesloten met een rondetafelgesprek om nieuwe inzichten te delen en te bespreken.

De tweede workshop vindt plaats op dinsdag 12 oktober van 11.30 tot 12.30u.  Het thema van deze workshop is ‘Aandachtsgebieden: wat betekent dat voor de omgeving?’. Tijdens deze sessie gaan we eerst dieper in op het hoe en wat rondom aandachtgebieden. Vervolgens gaan we aan de hand van praktijkvoorbeelden kijken naar wat aandachtsgebieden voor de omgeving betekenen. Ook deze sessie sluiten we af met een rondetafelgesprek.

Aanmelden voor een of beide workshops kan via het aanmeldformulier Workshops Maatregelenwiki. Heb je zelf een onderwerp wat je graag terug wilt zien tijdens een van de workshops? Dan horen we dat graag via omgevingsveiligheid@rivm.nl.

 

Het RIVM ondersteunt lokale en regionale overheden met onderzoek naar veiligheidsbeleving

Het gevoel van veiligheid hangt zowel af van de afstand tot het chemiecomplex als van het  algemene vertrouwen dat bewoners hebben in overheid en chemische bedrijven. Dat bleek uit het onderzoek. Mensen voelen zich onveiliger naarmate ze dichterbij wonen en minder vertrouwen hebben in instanties. Eerlijke informatie is belangrijk om zich veiliger te voelen. Dit geldt met name bij rampen, ongevallen en afwijkende situaties. Te denken valt aan een vreemd geluid, ongeval, bruine rookpluim of het vrijkomen van gevaarlijke stoffen.

Het RIVM deed dit onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het onderzoek is ook ingezet in het kader van het programma Duurzame Veiligheid 2030. Vertegenwoordigers van de veiligheidsregio Zuid-Limburg, veiligheidsregio Limburg-Noord, GGD Zuild Limburg, gemeenten, provincie Limburg en Chemelot zijn bij het onderzoek betrokken geweest.  Dit vergroot de bruikbaarheid van het instrument. 

Deze partijen hebben uitgesproken om samen de risicocommunicatie te verbeteren. De partijen gebruiken de resultaten van het RIVM-onderzoek als pijler voor hun gezamenlijke communicatieplan.

Sommige (groepen van) vragen uit de RIVM-vragenlijst zijn ook te gebruiken voor belevingsonderzoeken op andere locaties of (groepen) chemiebedrijven. Het is wel belangrijk om rekening te houden met specifieke vragen die kunnen leven bij andere clusters of bedrijven. De opzet van het onderzoek is daarom ook breder gedeeld, onder andere tijdens een expertmeeting van Safety Delta Nederland. De uitkomsten van het onderzoek staan in het RIVM-rapport: Het peilen van veiligheidsbeleving en informatiebehoeften van omwonenden rond chemieclusters. Belevingsonderzoek Chemelot.

Het rapport is te downloaden via de RIVM website.

Het RIVM heeft de ambitie om een bijdrage te leveren aan lokale en regionale vraagstukken met betrekking tot Omgevingsveiligheid. De samenwerking in dit belevingsonderzoek past daar goed bij.  Voor vragen over dit onderzoek kun u contact opnemen met de auteurs van het rapport of mailen naar omgevingsveiligheid@rivm.nl

 

Omgevingsveiligheid luchtvaart 

Het afgelopen jaar zijn we vanuit het RIVM actief geweest om de kennis op het gebied van omgevingsveiligheid van luchtvaart weer up-to-date te maken. In het verleden zijn we betrokken geweest bij onderzoeken naar en advisering over dit thema, maar afgelopen jaren is er weinig beroep gedaan op deze expertise. het ministerie van IenW gaf vorig jaar het signaal dat ondersteuning door het RIVM op dit onderwerp weer gewenst was omdat er ontwikkelingen op het gebied van luchtvaart verwacht werden.  Door het effect van de coronacrisis op de luchtvaart was het nog wel even spannend wat er met dit onderwerp zou gebeuren. Echter, het blijft relevant om met actuele kennis en expertise het ministerie te kunnen blijven adviseren en ondersteunen.

Om dit te kunnen doen hebben we kennis opgebouwd op vier thema’s. Allereerst zijn we aan de slag gegaan met het opbouwen van een netwerk. Door een aantal interessante gesprekken met verschillende stakeholders hebben we inzicht gekregen in de verschillende belangen, ideeën en meningen rond dit onderwerp. Daarnaast hebben we ons verdiept in de wet- en regelgeving en de toepassing van het rekenmodel GEVERS waarmee de risico’s voor de omgeving van de luchthavens door het vliegverkeer inzichtelijk gemaakt worden. Ook hebben we verschillende onderzoeken naar omgevingsveiligheid van luchtvaart bestudeerd om een beeld te krijgen van de geschiedenis en ontwikkeling van dit onderwerp. 

Dit zijn zeker niet de enige relevante onderwerpen op het gebied van omgevingsveiligheid van luchtvaart. Er valt mogelijk nog veel te leren van hoe het buitenland met dit onderwerp omgaat; luchtvaart is natuurlijk bij uitstek een internationaal gerelateerd onderwerp. Ook is het interessant en relevant om verdieping te zoeken op het gebied van integrale afwegingen rondom luchtvaart, denk aan de verhouding tussen veiligheid en geluid 

Onze opgebouwde kennis hebben we reeds ingezet in lopende opdrachten. We hebben bijvoorbeeld kennis ingebracht in de procedure van de milieueffectrapportage voor wijziging van het luchthavenverkeerbesluit Schiphol (LVB-1). Ook maken we als RIVM onderdeel uit van de begeleidingscommissie voor het onderzoek naar de actualisatie van de ongevalskansen voor regionale luchthavens. 

Wij kunnen er als RIVM niet voor zorgen dat er geen vliegtuigonderdelen meer naar beneden vallen. Maar we kunnen wel nadenken over waar deze terecht zouden kunnen komen; en wat voor risico’s dat met zich mee brengt. Zo helpen we mee aan het beantwoorden van de vragen over omgevingsveiligheid van luchtvaart van nu én van de toekomst.