Zwangerschapsscreeningen

Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie (PSIE)

Het programma

Bij de Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie (PSIE) krijgt een zwangere vrouw bloedonderzoek aangeboden in het eerste verloskundig consult (bij voorkeur vóór week 13 van de zwangerschap). De screening is erop gericht een aantal ernstige ziektes bij ongeboren en pasgeboren kinderen te voorkomen.

Hoogtepunten 2016

Verankering in de Wet publieke gezondheid

Zoals het ernaar uitziet zal de Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie (PSIE) samen met de hielprikscreening als een van de eerste bevolkingsonderzoeken in de toekomst onder de Wet publieke gezondheid vallen. Hierdoor zijn deze programma’s voortaan wettelijk verankerd. In 2016 heeft het RIVM-CvB ondersteuning en advies geboden aan het ministerie van VWS over de invulling van deze wetswijziging.

Publicatie British Medical Journal

Eind 2016 heeft The British Medical Journal, een van de meest toonaangevende medische tijdschriften ter wereld, een evaluatie gepubliceerd over de toevoeging van de foetale Rhesus D typering aan het landelijk bevolkingsonderzoek PSIE in 2011. Nederland is hiermee het eerste land ter wereld dat het mogelijk maakt om met het bloed van de moeder de Rhesus D typering van de foetus te testen en op basis van de uitslag te besluiten of anti-D moet worden toegediend. Het betrof een gezamenlijke publicatie van Sanquin, TNO en RIVM.

2017

In 2017 wordt er gewerkt aan de vernieuwing van het ICT programma dat de PSIE en de hielprik ondersteunt.

Prenatale screening op down-, edwards- en patausyndroom en het Structureel Echoscopisch Onderzoek

Het programma

Als aanstaande ouders dat willen, kunnen ze hun ongeboren kind laten onderzoeken op een aantal afwijkingen en aandoeningen. Ze kunnen kiezen voor prenatale screening op down-, edwards- en patausyndroom en het structureel echoscopisch onderzoek (SEO of 20 wekenecho).

Implementatiestudie TRIDENT-2

In de tweede helft van 2016 heeft de minister een vergunning afgegeven voor de implementatiestudie TRIDENT-2. Het gaat om de uitvoering van een onderzoek naar de implementatie van de NIPT (niet-invasieve prenatale test) als eerste screeningstest. Hierdoor krijgen Nederlandse vrouwen, na een counselingsgesprek, de keuze om te kiezen voor de huidige screeningstest - de combinatietest - of de NIPT als eerste screeningstest in het kader van TRIDENT 2. Het RIVM-CvB is verantwoordelijk voor een deel van de aanpassingen in de infrastructuur - zoals de inzet van het digitale dossier Peridos - ten behoeve van de invoering van de NIPT als eerste screeningstest. Ook moet het RIVM-CvB in het kader van deze studie deskundigheidsbevordering organiseren, en alle bestaande voorlichtingsmaterialen, zoals folders en websites aanpassen. Dit alles in samenwerking met onder andere de onderzoeksgroep, regionale centra voor prenatale screening, universitaire medische centra en de betrokken beroepsgroepen.

Nieuwe bestuurlijke structuur

In 2016 heeft het ministerie van VWS besloten om de bestuurlijke structuur van de regionale centra voor prenatale screening aan te passen aan de zorgbrede governance code. Een van de gevolgen daarvan is dat alle regionale centra een zelfstandige juridische entiteit zijn en dat de centra een Raad van Toezicht en een bestuurder krijgen. Als eerste actie worden de modelstatuten voor de regionale centra ontwikkeld evenals de profielen voor een bestuurder en een raad van toezicht. Eind 2017 moet dit traject zijn afgerond.

Nieuwe website

Het RIVM-CvB heeft een nieuwe website ontwikkeld en in oktober 2016 online beschikbaar gesteld op www.onderzoekvanmijnongeborenkind.nl. Deze website biedt op een gelaagde manier informatie aan over prenatale screening. Kort en in eenvoudige bewoordingen worden de onderwerpen benoemd die belangrijk zijn als je nadenkt over screening. Voor diegenen die meer willen weten, is verdiepende informatie beschikbaar over al deze onderwerpen. De website bevat ook een keuzehulp 'Bewust kiezen', die mensen helpt nadenken over prenatale screening. 

2017

2017 zal grotendeels in het teken staan van de aanpassingen in  het programma als gevolg van de start van de implementatiestudie van de NIPT als eerste screeningstest.