Samenwerking RIVM en Caribisch Nederland
In 2016 werkte het RIVM op meerdere vlakken samen met Caribisch Nederland. Zo zijn onder andere de voorbereidingen getroffen voor het eerste onderzoek op Bonaire, St. Eustatius en Saba naar de mate van bescherming tegen infectieziekten in 2017. Tevens ondersteunt het RIVM alle vier de landen binnen het Koninkrijk om beter voorbereid te zijn op gezondheidsdreigingen.
Schat aan informatie
Het gezondheidsonderzoek (PIENTER) is in 2016 voor de derde keer in Nederland uitgevoerd en is nu uitgebreid naar Caribisch Nederland. Met een brede blik wordt gekeken naar de mate waarin mensen tegen infectieziekten zijn beschermd. Dus ook naar ziekteverwekkers die via dieren worden overgedragen (zoönosen) en naar antibioticaresistentie. Daarnaast zijn lokale ziekteverwekkers, zoals dengue, er een onderdeel van. “Dit levert een schat aan informatie op,” vertelt Fiona van der Klis, die dit onderzoek leidt. “Het RIVM zal de data analyseren en de resultaten met Caribisch Nederland delen. Hiermee wordt het gezondheidsbeleid in Caribisch Nederland ondersteund zodat ziekten in de toekomst beter kunnen worden voorkomen én bestreden.”
Voor het onderzoek worden afweerstoffen gemeten in bloed. Verder wordt onderzocht welke bacteriën en virussen in de keel en neus zitten. Door de monsters te bewaren in buisjes met een speciaal conserveermiddel, kunnen ze zonder koeling worden bewaard en naar Nederland worden vervoerd. De deelnemers vullen ook een vragenlijst in over risicofactoren, leefstijl en chronische ziekten.
Implementatie Koninkrijksregeling
In 2015 is een overeenkomst tussen Nederland, Curacao, Aruba en St. Maarten getekend (Koninkrijksregeling) die regelt op welke wijze de landen samenwerken bij bedreigingen van de gezondheid, waaronder infectieziekten. Dit is gedaan vanuit de Internationale Gezondheidsregeling (IHR) van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). RIVM’er Hans van den Kerkhof: “In 2016 is deze regeling geïmplementeerd en heeft het RIVM met collega’s ter plaatse hard gewerkt om de landen voor te bereiden op uitbraken van infectieziekten.”
Een voorbeeld is de ondersteuning van de muggenbestrijding, zoals tijdens de zika-uitbraak in Caribisch Nederland. Het RIVM heeft onder andere de lokale laboratoria geholpen om een eigen diagnostieksysteem op te zetten.
Daardoor konden monsters ter plaatse worden geanalyseerd en hoefde dat niet meer altijd in Nederland te worden gedaan. Daarnaast heeft het RIVM met collega’s op de eilanden meegedacht bij de opsporing en bestrijding van zika en zijn protocollen voor zwangeren met het zikavirus uitgewisseld.
Rechtstreeks
Als onderdeel van de Koninkrijksregeling informeert het RIVM sinds 1 januari 2016 de WHO rechtstreeks over infectieziekten op Caribisch Nederland. Voorheen deden de eilanden dat zelf. “Op deze manier is er meer zicht op wat er gebeurt en wat wordt gemeld,” aldus Van den Kerkhof. Het RIVM was al langer de ‘tussenpersoon’ tussen de WHO en Nederland in de communicatie over internationale bedreigingen voor de gezondheid, waaronder infectieziekten.