Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2017

Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Na jaren van voorbereiding en intensieve samenwerking met de ketenpartners, waaronder de laboratoria en screeningsorganisaties, bieden we sinds 1 januari 2017 het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vernieuwd aan. Nederland is hiermee het eerste land ter wereld dat deze manier van screening voor het vroeg ontdekken van baarmoederhalskanker landelijk heeft ingevoerd. Het feit dat Nederland hierin koploper is, heeft alles te maken met de manier waarop we het bevolkingsonderzoek hebben ingericht. De ketenpartners werken intensief samen waardoor elk laboratorium dezelfde test gebruikt. Hierdoor kunnen we op landelijk niveau snel kunnen bijsturen, mocht dit nodig zijn.

Belangrijke wijzigingen in het onderzoek zijn:

Opsporing hrHPV-virus

De screening vindt in de vernieuwde vorm getrapt plaats. Het uitstrijkje wordt voortaan eerst getest op de aanwezigheid van het hoog risico humaan papillomavirus (hrHPV). Baarmoederhalskanker wordt namelijk veroorzaakt door een langdurige besmetting met dit virus. Pas wanneer blijkt dat het hrHPV aanwezig is, wordt hetzelfde uitstrijkje getest op afwijkende cellen. Een groot voordeel van deze nieuwe methode is dat hiermee meer vrouwen met voorstadia van kanker worden opgespoord. Een hrHPV-test is namelijk beter in het opsporen van afwijkingen dan een onderzoek naar cellen (cytologie) dat is, zoals gebruikelijk was in het bevolkingsonderzoek tot 2017.

Zelfafnametest

Voor vrouwen die een uitstrijkje erg vervelend vinden, is er nu ook een zelfafnameset beschikbaar. Ze kunnen deze aanvragen en zelf thuis - snel en eenvoudig - vaginaal materiaal afnemen. Ook met deze zelfafnametest is Nederland internationaal koploper.

Eurogin conferentie

In 2017 vond Eurogin, een internationale conferentie over preventie en behandeling van baarmoederhalskanker, plaats in Amsterdam. Tijdens dit congres deelden partijen hun kennis over wat recent fundamenteel en klinisch onderzoek heeft opgeleverd bij de bestrijding van baarmoederhalskanker. HrHPV-vaccinatie en hrHPV-screening waren daarbij de hoogtepunten. Ook wij kregen uitgebreid de kans om onze kennis op dit gebied met internationale experts te delen. We organiseerden tijdens deze conferentie een workshop over de inrichting van het nieuwe bevolkingsonderzoek en de eerste ervaringen en resultaten.

Kwaliteit screeningslaboratoria

Het aantal screeningslaboratoria is in 2017 teruggebracht van veertig naar vijf. Om de kwaliteit van de vijf screeningslaboratoria te borgen, is speciaal hiervoor een kwaliteitsplatform in het leven geroepen. In 2017 kwamen de deelnemers aan dit platform verschillende keren bijeen. Het platform besprak onder andere de resultaten en het verbeteren van de kwaliteit van het nieuwe bevolkingsonderzoek.

Vooruitblik 2018

2018 staat in het teken van het monitoren van het nieuwe bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Daarnaast blijven we innoveren en houden we ook het komend jaar nieuwe ontwikkelingen over met name de test nauwlettend in de gaten.

68 procent van de vrouwen uit de doelgroep neemt deel aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.

Bron: Landelijke Evaluatie van het Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker, LEBA (Erasmus MC) over het verslagjaar 2016