Kennis in de praktijk

Een integrale aanpak die is gericht op gezondheid en welzijn, hoe krijgt u dat succesvol voor elkaar? Er is veel bekend over wat werkt op het gebied van gezondheidsbevordering en preventie. Maar hoe brengt u die kennis in de praktijk? Welke interventies werken bijvoorbeeld in uw gemeente? Het RIVM ondersteunt gemeenten en GGD'en met kennis die werkt, online maar ook offline. Drie voorbeelden uit het afgelopen jaar: Kennisfestivals Gezond Leven, Advies op maat en workshops 'Van Data naar Doen' voor VNG-regiobijeenkomsten.

Kennisfestivals smaken naar meer

Het RIVM is al ruim tien jaar een schakel in een landelijk netwerk van lokale beleidsmakers en professionals die werken aan gezondheidsbevordering en preventie. Ter ere van die tien jaar organiseerden wij eind 2018 en begin 2019 speciale Kennisfestivals Gezond Leven in Zwolle, Eindhoven en Gouda. Met een dubbel doel: verder kennismaken en kennis delen. Wat vonden de deelnemers?

'Goed om te horen wat er landelijk gebeurt en hoe het RIVM dat vertaalt naar praktische tools.'

'De evidence based aanpak achter de interventiedatabase was voor mij een echte eyeopener.'

We kozen bewust voor een regionale opzet. Dat bood de kans om tijdens de workshops samen met regionale partners in te zoomen op herkenbare thema's. Door de brede opzet was er voor ieder wat wils.

'Prettig dat er voldoende gelegenheid was om te netwerken.'

'Leuk dat de opzet kleinschalig was, ik heb veel collega's van andere gemeenten leren kennen.'

Tijdens de Kennisfestivals hebben wij én de deelnemers veel nieuwe contacten gelegd. Dat helpt ons om elkaars uitdagingen nog beter te begrijpen. Dat wederzijds begrip is belangrijk: wij verzamelen en verspreiden kennis waarmee gemeenten, GGD'en en andere professionals aan de slag gaan. En omgekeerd zijn hun praktijkervaringen weer een belangrijke aanvulling op onze kennis.

'Doe dit vaker maar dan met meer verschillende partijen.'

'Graag meer deelnemers uit het fysieke domein om de discussie meer los te laten komen.'

Er zijn plannen in de maak voor een werksessie over het thema gezonde leefomgeving eind dit jaar. Dit keer samen met partners zoals VNG, GGD GHOR NL en Pharos. Houd onze nieuwsbrief en sociale media in de gaten!

Veel interesse voor Advies op maat

In 2018 en 2019 verzorgden we 15 Advies op maat-trajecten voor gemeenten en GGD'en. 'Daarin vertalen we landelijk beschikbare kennis naar lokale vraagstukken', vertelt adviseur Roos Jansen van het RIVM. 'Onder andere op het gebied van integraal werken, een gezonde leefomgeving of de verbinding tussen preventie en zorg. GGD Hollands Noorden vroeg ons bijvoorbeeld mee te denken over hun ondersteunings- en adviesrol bij gemeentelijk beleid om de gezondheid van inwoners te bevorderen.'

Samen werken

GGD Hollands Noorden heeft gemeenten veel te bieden. Niet alle gemeenten zijn zich daarvan bewust, vertelt Marloes Bosselaar, adviseur gezondheidsbevordering: 'We wilden onze advisering en ondersteuning aan gemeenten verbeteren. Daarbij hebben we hulp gevraagd aan het RIVM om tot een nieuwe aanpak te komen.'

Hulp bieden

Roos Jansen: 'In een Advies op maat-traject hebben wij onder andere feedback geleverd op een plan om de ondersteunings- en adviesrol van GGD Hollands Noorden te verbeteren. Ook hebben we samen met de GGD een workshop georganiseerd voor ongeveer twintig medewerkers om het draagvlak voor het plan te versterken.'

Nieuwe aanpak

'Het RIVM heeft ons geholpen om onze nieuwe aanpak op te stellen', vat Bosselaar samen. 'Ik kan Advies op maat zeker aanraden. Het is heel fijn als een externe partner meeleest en meedenkt. Zeker als dat een partner is die kennis aanreikt van landelijke ontwikkelingen, je scherp houdt en zorgt dat je tot de kern komt.'

Behoefte aan advies?

Wegens succes mogen we namens het ministerie van VWS in 2020 acht nieuwe Advies op maat-trajecten aanbieden. Werkt u voor een gemeente of GGD en bent u geïnteresseerd? Vul dan het aanvraagformulier in op Loketgezondleven.nl.

Workshops 'Van Data naar Doen'

De VNG organiseerde in 2019 regiobijeenkomsten om gemeenten te helpen om hun gezondheidsbeleid vorm te geven. Op deze bijeenkomsten verzorgden wij vanuit het RIVM onze interactieve workshop 'Van data naar doen' om goed in te spelen op lokale en regionale ontwikkelingen.

Schat aan gegevens

Adviseur Ilse Storm van het RIVM: 'Gemeenten die aan de slag gaan met een lokaal preventieakkoord, kunnen hun voordeel doen met een schat aan gegevens over de gezondheid van hun inwoners. Maar waar vindt u die data? En hoe vertaalt u ze naar een preventieakkoord?'

Partners en inwoners

Data vertelt nooit het hele verhaal, legt ze uit. 'Het blijft altijd belangrijk om de uitkomsten te duiden met lokale partners en inwoners.' Of zoals een van de deelnemers het samenvatte: 'Soms blijkt dat cijfers een ander beeld schetsen dan inwoners zelf ervaren.'

E-sportcompetities

Storm noemt het voorbeeld van de gemeente Vlaardingen, die ontdekte dat veel jongeren zich rond hun veertiende uitschreven bij sportverenigingen. 'Videogames bleken een belangrijke concurrent voor beweging. Daarom organiseert de gemeente samen met sportclubs e-sportcompetities, waar gamen en bewegen samengaan.'

Beter leren kennen

Volgens Storm waren de regiobijeenkomsten voor het RIVM 'een mooie gelegenheid om gemeenten beter te leren kennen.' En uiteraard werkte dat ook andersom, zoals een beleidsmedewerker uit Haarlem liet weten:

'Ik waardeer de regiobijeenkomst zeer, ook gezien de betrokkenheid van het ministerie van VWS en het RIVM. Zeker voor kleinere gemeenten is het niet vanzelfsprekend om met deze partijen contact te hebben.'

Zelf aan de slag?

Bekijk op onze website de wegwijzers naar beschikbare cijfers, kennis en instrumenten voor lokaal beleid op het gebied van overgewicht, alcohol en roken.