Risicocommunicatie highlights
PUR SANG
Het doel van het project PUR SANG is om aan de hand van een aantal casussen te onderzoeken hoe er gecommuniceerd wordt over onzekere risico’s uit de omgeving voor de gezondheid van mensen en wat dit betekent voor de risicocommunicatie naar burgers. Het eerste artikel is een review over hoe er in de wetenschappelijke literatuur wordt geschreven over onzekere risico’s.
In totaal zijn er zes verschillende manieren van het gebruik van ‘onzeker risico’ geïdentificeerd in wetenschappelijke artikelen. Hieruit bleek dat een ‘onzeker risico’ bijvoorbeeld kan duiden op onzekerheid over de bron van gevaar, maar ook op onzekerheid over de effecten van een ‘hazard’. Ook zijn er over de casussen nanosilicia, BPA en MOAH, ABR interviews met burgers en online focusgroepen met diverse groepen beleidsmedewerkers en experts gehouden. Dit onderzoek laat zien dat beleidsmedewerkers, communicatie-experts, burgers en wetenschappers het niet altijd eens zijn over wat ze verstaan onder onzekere risico’s. Een artikel hierover is ingediend en er zijn 3 presentaties gegeven op internationale congressen. In juni 2018 wordt er een internationaal symposium georganiseerd over “How should we talk about ‘risk’in risk communication?”. Het doel is om tot een eenduidigere manier van risicocommunicatie te komen als het gaat over onzekere risico’s.
Communicatie Darmkanker Screening
Het project Communicatie Darmkanker Screening onderzoekt de keuze voor deelname aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. De invloed van informationele, individuele en sociale factoren op de keuze om wel of niet deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek is onderzocht. Ook is gekeken naar de relatie tussen de publieke opinie en de keuze om al dan niet deel te nemen. In een survey is de publieke opinie uitgevraagd en inzicht in het keuzegedrag van deelnemers en niet-deelnemers is via interviews verkregen. De resultaten laten zien dat personen overwegend (zeer) positief zijn over de bevolkingsonderzoeken. De nadelen wegen nauwelijks mee in de beslissing tot deelname. Niet-deelnemers blijken beter nadenken over hun keuze voor deelname aan het bevolkingsonderzoek. Mogelijk is dit omdat zij tegen de sociale norm ingaan. Het eerste artikel is gepubliceerd, drie artikelen zijn ingediend. Het onderzoek is gepresenteerd op een aantal internationale congressen.
CONTAGION
In het project CONTAGION, dat inhoudelijk gerelateerd is aan het speerpunt Mathematical Disease Modelling, wordt de toepasbaarheid bestudeerd van respondent gedreven methoden (RDM) voor het bereiken van (moeilijk bereikbare) doelgroepen in Nederland. Hierbij worden zowel percepties als gedrag en de verspreiding daarvan in sociale netwerken onderzocht. Er is een online onderzoek gedaan naar influenzavaccinatie via de GroteGriepMeting, en drie aparte onderzoeken naar chronische hepatitis B onder Chinezen, onder Vietnamezen en onder Marokkanen in Nederland. De aanpak is succesvol gebleken bij Marokkaanse Nederlanders, maar minder onder Nederlanders met een Chinese of Vietnamese achtergrond. De resultaten van dit onderzoek worden gepubliceerd. Op het WEON congres 2017 is de “Epidemiology Student Award” toegekend.
Toekomstgericht
In september 2018 rondt de CSO een evaluatie van de stand van zaken van het kennisgebied Risicocommunicatie bij het RIVM af. Een notitie hierover is besproken met projectleiders, een aantal afdelingshoofden en centrumhoofden en de directeuren. Er is al veel bereikt en het is nu zaak de verkregen kennis te borgen voor de dagelijkse praktijk van onderzoek en de ontwikkeling van publieksinformatie. (Meer) aandacht is nodig voor het onderhouden van het kennisgebied risicocommunicatie (opdrachten, netwerk met universiteiten en zusterinstituten, expertise in huis). Een duidelijke invulling van de rol van het RIVM als Risicocommunicator voor verschillende onderwerpen is van belang zowel naar opdrachtgevers, veldpartijen als het algemene publiek. Om de kwaliteit van onderzoek en de toepassing in de praktijk te garanderen is het van belang deze kennis centraal te organiseren en onderzoek centraal te begeleiden. Er is grote behoefte aan de vertaling van kennis van risicocommunicatie naar de praktijk en voor onderzoek. Er wordt gewerkt aan de ontwikkeling en evaluatie van “evidence based” Risicocommunicatie en Risico governance strategieën.