Eerste Sport Toekomst Verkenning

Eerste Sport Toekomst Verkenning

De Sport Toekomstverkenning is een nieuwe rapportage van het RIVM en het SCP. Als eerste tussenproduct verscheen het trendscenario sport en bewegen. Dat schetst het Nederlandse sportlandschap in 2030.

Trendscenario van toekomst sport

Doel van de Sport Toekomstverkenning (STV) is het aanvullen van de kennis over sport met informatie over de toekomst. Het is een nieuwe rapportage van het RIVM en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. "Wij leveren de kennis over de methodiek en het SCP de kennis over sport. Het SCP maakt al sinds 2002 de Rapportage Sport", zegt Marieke van Bakel, projectcoördinator Sport Toekomstverkenning bij het RIVM. De methodiek is gebaseerd op die van de Volksgezondheid Toekomstverkenning (VTV) die het RIVM al 23 jaar maakt en waarvan in 2018 de zevende editie verschijnt.

Trendscenario

Als eerste tussenproduct verscheen in juli het trendscenario. Hiervoor is gekeken naar ontwikkelingen rond 21 kernindicatoren, zoals sportdeelname, - accommodaties, vrijwilligerswerk en veilig sporten. "Omdat we minder data hadden dan verwacht hebben we met experts per kernindicator gekeken naar de impact van de verwachte maatschappelijke ontwikkelingen en trends", aldus Van Bakel. Om een versnipperd beeld te voorkomen, zijn vier clusters gevormd: participatie, vitaliteit, economie en topsport.

Vergrijzing en klimhallen

Belangrijke trends blijken: toenemende vergrijzing, meer hoogopgeleiden, verdergaande individualisering en meer aandacht voor een gezonde leefstijl. "Vergrijzing zou tot een wat lagere sportdeelname kunnen leiden. Tegelijk zie je dat 55-plussers van nu fitter zijn dan voorgaande generaties en vermoedelijk langer blijven bewegen", zegt Van Bakel. "Ouderen besteden meer tijd aan bewegen dan jongeren met fietsen, wandelen en tuinieren. Kinderen spelen minder vaak buiten dan vorige generaties. Door de toegenomen populariteit van gamen en sociale media, de passieve vrijetijdsbesteding, zijn we lichamelijk minder actief."

De sportdeelname zal tot 2030 ongeveer gelijk blijven, wel verandert de manier waarop mensen sporten. Er is een verschuiving naar meer individuele sporten, zoals hardlopen of wielrennen. Verder is er een toename van 'beleving' en extreme sporten. Het aantal klimhallen en skatebanen is bijvoorbeeld toegenomen.

Perspectieven

Sportverenigingen kunnen op de veranderende vraag inspelen, bijvoorbeeld door zich te verbreden tot 'omniverenigingen'. "Zo biedt hockeyvereniging Kampong in Utrecht ook voetbal, cricket, squash, tennis en jeu-de-boules, naast huiswerkbegeleiding en kinderopvang." Het aantal vrijwilligers neemt vermoedelijk af, vanwege de vergrijzing en de afname van sporten in clubverband. Beschikbare vrijwilligers zullen steeds vaker hun tijd moeten verdelen over verschillende klussen en mantelzorg.

Het trendscenario focust op de waarschijnlijke toekomst. Komend voorjaar verschijnen ook nog de STV-onderdelen perspectieven op sport en kansen en keuzes voor sport. De perspectieven richten zich op de wenselijke toekomst. Drie workshops met deelnemers uit de sportwereld leveren input voor het sportbeleid vanaf 2017.

Naar het trendscenario van de Sport Toekomstverkenning

'Slimmer inzetten schaarse middelen'

Prof. dr. Koen Breedveld is directeur van het Mulier Instituut en bijzonder hoogleraar sportsociologie en sportbeleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

"Ik heb vanuit de sport altijd met jaloezie gekeken naar de Volksgezondheid Toekomstverkenning. Dat iets vergelijkbaars voor de sportwereld ontbrak, betekende een grote achterstand. Ik ben dus erg blij met deze eerste Sport Toekomstverkenning, want nu komen de databestanden in de sport ook op orde. Door het gesprek over de verschillende perspectieven - ook die van buitenstaanders - leert de sportwereld over zichzelf. Bijvoorbeeld hoe we topsport en breedtesport meer kunnen verbinden.

Experts

De grote winst van de STV vind ik dat de sportwereld kritisch bevraagd wordt: we zien wat we aan kennis missen en worden uitgedaagd na te denken over wat we belangrijk vinden en waar we heen willen. Je kunt niet én bij de top tien van landen die medailles winnen op de Olympische Spelen horen én bloeiende sportverenigingen hebben én iedereen laten sporten. De middelen zijn schaars, dus die wil je zo goed mogelijk inzetten. Met de STV kan de sport dat slimmer doen.

Technologie

Er komen grote veranderingen in de sportwereld. Zo leidt de toename van technologie zoals beweeg- en hartslagmeters en gezondheidsapps tot een groei van de Quantified Self-beweging. Verder komen er meer commerciële sportevenementen waarin grote internationale bedrijven en organisaties, zoals Nike, Asics, het IOC en de Fifa een grotere rol zullen spelen."