Het RIVM ondersteunt lokale en regionale overheden met onderzoek naar veiligheidsbeleving
Het RIVM heeft in 2018 de belevingsthermometer ontwikkeld; Een vragenlijst om te peilen hoe veilig omwonenden van chemiebedrijven zich voelen. De belevingsthermometer is in 2020 uitgebreid en meet nu ook de informatiebehoeften van omwonenden. Naast de vragenlijst bestaat de belevingsthermometer nu ook uit kwalitatief onderzoek. Het RIVM testte deze methode in de gemeenten rond de chemiebedrijven van Chemelot, in Limburg. De resultaten van deze test helpen lokale en regionale overheden en chemische bedrijven om communicatiebeleid te ontwikkelen.
Het gevoel van veiligheid hangt zowel af van de afstand tot het chemiecomplex als van het algemene vertrouwen dat bewoners hebben in overheid en chemische bedrijven. Dat bleek uit het onderzoek. Mensen voelen zich onveiliger naarmate ze dichterbij wonen en minder vertrouwen hebben in instanties. Eerlijke informatie is belangrijk om zich veiliger te voelen. Dit geldt met name bij rampen, ongevallen en afwijkende situaties. Te denken valt aan een vreemd geluid, ongeval, bruine rookpluim of het vrijkomen van gevaarlijke stoffen.
Het RIVM deed dit onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het onderzoek is ook ingezet in het kader van het programma Duurzame Veiligheid 2030. Vertegenwoordigers van de veiligheidsregio Zuid-Limburg, veiligheidsregio Limburg-Noord, GGD Zuild Limburg, gemeenten, provincie Limburg en Chemelot zijn bij het onderzoek betrokken geweest. Dit vergroot de bruikbaarheid van het instrument.
Deze partijen hebben uitgesproken om samen de risicocommunicatie te verbeteren. De partijen gebruiken de resultaten van het RIVM-onderzoek als pijler voor hun gezamenlijke communicatieplan.
Sommige (groepen van) vragen uit de RIVM-vragenlijst zijn ook te gebruiken voor belevingsonderzoeken op andere locaties of (groepen) chemiebedrijven. Het is wel belangrijk om rekening te houden met specifieke vragen die kunnen leven bij andere clusters of bedrijven. De opzet van het onderzoek is daarom ook breder gedeeld, onder andere tijdens een expertmeeting van Safety Delta Nederland. De uitkomsten van het onderzoek staan in het RIVM-rapport: Het peilen van veiligheidsbeleving en informatiebehoeften van omwonenden rond chemieclusters. Belevingsonderzoek Chemelot.
Het rapport is te downloaden via de RIVM website.
Het RIVM heeft de ambitie om een bijdrage te leveren aan lokale en regionale vraagstukken met betrekking tot Omgevingsveiligheid. De samenwerking in dit belevingsonderzoek past daar goed bij. Voor vragen over dit onderzoek kun u contact opnemen met de auteurs van het rapport of mailen naar omgevingsveiligheid@rivm.nl